جستجوی این وبلاگ

۱۳۹۵ تیر ۲, چهارشنبه

اعتراض سپاه به بحرین؛ سیاست خارجی در دست سپاه

ریاض هوشمندانه اقدام به اعدام شیخ نمر کرد. او واکنش عصبی جمهوری اسلامی را از پیش می دانست. ریاض توانست یکی از برجسته ترین مخالفان خود را اعدام و در عین حال در حاشیه امن بنشیند. جهانیان به جایی اینکه تمرکز بر قبح اعدام شیخ  نمر کنند متوجه محکوم کردن حمله به سفارت عربستان شدند.
عینا منامه نیز از واکنش عصبی جمهوری اسلامی آگاه بود وقتی سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم کرد. سردار سلیمانی با صدور این بیانیه بهانه کافی به دست بحرین داده است که بتواند هم سرکوب معترضان داخلی خود را تشدید کند و هم ایران را در محافل بین المللی محکوم کند. این دقیقا یعنی بازی خوردن دوباره در بازیی که دست شما را حریف خوانده است
عجیب اینکه حریف رفتار غیر معقول تهران را خوب می داند ولی تهران هنوز از پیامدهای چنین رفتاری درس نگرفته است.  


اعتراض سپاه به بحرینی؛ سیاست خارجی در دست سپاه


در اقدامی حیرت برانگیز و نادر، دولت بحرین از  آیت الله شیخ عیسی قاسم یکی از روحانیان بلندپایه شیعه این کشور سلب تابعیت کرده است. این اقدام، در معنای حقوقی آن، سلب هویت ملی یک شهروند معترض است و در فرض اینکه او تابعیت دیگری نداشته باشد یا تابعیت دیگری نتواند کسب کند، اصطلاحاً به چنین فردی، بی وطن با بدون تابعیت  (در انگلیسی Stateless و در فرانسه Apatride) گفته می شود. بدیهی است برای کسی که فاقد تابعیت باشد مشکلات عدیده ای به وجود می آید. برای مثال او فاقد گذرنامه خواهد بود و اگر وی بخواهد به کشور خود برای دیدار خانواده باز گردد نیازمند دریافت روادید است.

واکنش عصبی سپاه
صرف نظر از این اقدام حیرت آور بحرین که نه برای اولین بار در حق شهروندان معترضش اعمال شده بلکه پیشتر نیز سابقه داشت، اما، آنچه شگفت انگیزتر است واکنش به شدت  عصبی و تند سردار قاسم سلیمانی به این اقدام دولت بحرین است که خود می تواند هیزم جدیدی بر تنش های موجود در منطقه و روابط ملتهب ایران و عرب بیافزاید. چنین موضعگیریی دقیقا در مقابل سیاست تعامل سازنده دولت روحانی است.
در بیانیه ای که توسط فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران صادر شده، وی گفته که "اهانت به آیت الله شیخ عیسی قاسم و استمرار فشارهای بیش از حد به مردم بحرین" منجر به شروع یک "انتفاضه خونین" در آن کشور خواهد شد. در ادامه این بیانیه وی هشدار داده که عبور از این خط قرمز "شعله ای از آتش را در بحرین و سراسر منطقه پدید خواهد آورد و برای مردم راهی جز مقاومت مسلحانه باقی نمی گذارد" که "نتیجه آن، جز نابودی این رژیم سفاک نخواهد بود".

ملاحظاتی پیرامون موضع سردار سلیمانی
در این واکنش سردار سلیمانی ملاحظاتی وجود دارد که در زیر به برخی از آن ها اشاره می شود:
یکم؛ اگر همین بیانیه را فرمانده ارتش ایران صادر می کرد آیا افکار عمومی با یک پرسش بزرگ مواجه نمی شد که چنین موضع گیری چه ربطی به فرمانده ارتش دارد؟ حتی اگر جمهوری اسلامی حق داشته باشد که در امور داخلی دیگر کشورها دخالت کند (که این حق محل تردید است) آیا مگر متولی سیاست خارجی کشور، ارتش است؟ اگر نه ، چرا اینک یک فرمانده سپاه پاسداران چنین بی محابا مبادرت به اتخاذ موضع سیاسی می کند؟ آیا این چنین موضعگیری (در صورت لزوم) وظیفه وزارت خارجه نیست؟ 
دوم؛ در فرض اینکه سپاه پاسداران وظیفه داشته باشد که در چنین موردی موضعگیری کند (که چنین وظیفه ای محل تردید است) چرا این موضعگیری توسط نیروی قدس سپاه انجام شده است؟
سوم؛ حتی اگر این موضعگیری وظیفه نیروی قدس باشد ( که چنین نیست) لحن سراسر غضب آلود بیانیه آیا خارج از عرف دیپلماتیک نیست؟
فرض بگیریم یک فرمانده نظامی از کشوری دیگر در واکنش به رفتار جمهوری اسلامی با یک معترض خود، بیانیه صادر کند و جمهوری اسلامی را "سفاک" قلمداد کند و هشدار دهد که "راهی جز مقاومت مسلحانه باقی نخواهد ماند"، آیا واکنش جمهوری اسلامی به چنان لحنی و چنان مقام نظامی چه خواهد بود؟

شیخ نمر و شیخ قاسم
فروردن 95 با توفانی سهمگین در روابط تهران – ریاض آغاز شد هنگامی که عربستان شیخ نمر روحانی برجسته شیعه این کشور را اعدام کرد ولی گروهی در اعتراض به این اقدام به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد یورش بردند و آن را به آتش کشیدند.
با حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان، اعتراض سازمان ملل، دیده بان حقوق بشر، عفو بین الملل، اتحادیه اروپا، امریکا و.. به اعدام شیخ نمر تحت الشعاع نقض مصونیت اماکن دیپلماتیک قرار گرفت. متعاقب این اقدام، تهران در شورای همکاری خلیج فارس، اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی محکوم گردید.
اینک رویداد مشابه در حال وقوع است. در حالی که سلب تابعیت از یک شهروند اقدام نادرست دولت بحرین است و می تواند محکومیت دولت بحرین را به همراه داشته باشد ولی خط ونشان کشیدن یک فرمانده نظامی آن هم با چنان لحن و تند و گزنده ای، اصل اقدام نادرست دولت بحرین را در سلب تابعیت از یکی از شهروندان خود، تحت الشعاع قرار خواهد داد.

سپاه سکان دار سیاست خارجی
این مغالطه ای بیش نیست که وزارت خارجه را سکان دار سیاست خارجی توصیف می کنند. همین واکنش نیروی قدس به یک رویداد سیاسی خود دلیل آن است که سکان دار سیاست خارجی، سپاه پاسدران است و نه وزارت خارجه.
ظریف در مقاله ای که به عربی در نشریه السفیر منتشر کرده بود با استناد به این سخن که الجار ثم الدار (اول همسایه و سپس خانه) خواستار خودداری کشورهای منطقه از مداخله در امور داخلی همدیگر شده بود.
همان زمان بسیاری از صاحب نظران گفته بودند که این سخن ظریف جز لفاظی چیز دیگری نیست. اینک اظهارات سردار سلیمانی مبنی بر دعوت به قیام مسلحانه در بحرین، عریان ترین سخن برای نقض خواسته ظریف است که خواستار عدم مداخله در  امور داخلی همدیگر شده بود.

بازی خوردن دوباره
ریاض هوشمندانه اقدام به اعدام شیخ نمر کرد. او واکنش عصبی جمهوری اسلامی را از پیش می دانست. ریاض توانست یکی از برجسته ترین مخالفان خود را اعدام و در عین حال در حاشیه امن بنشیند. جهانیان به جایی اینکه تمرکز بر قبح اعدام شیخ  نمر کنند متوجه محکوم کردن حمله به سفارت عربستان شدند.
عینا منامه نیز از واکنش عصبی جمهوری اسلامی آگاه بود وقتی سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم کرد. سردار سلیمانی با صدور این بیانیه بهانه کافی به دست بحرین داده است که بتواند هم سرکوب معترضان داخلی خود را تشدید کند و هم ایران را در محافل بین المللی محکوم کند. این دقیقا یعنی بازی خوردن دوباره در بازیی که دست شما را حریف خوانده است
عجیب اینکه حریف رفتار غیر معقول تهران را خوب می داند ولی تهران هنوز از پیامدهای چنین رفتاری درس نگرفته است.   

http://www.radiofarda.com/content/f2-iran-soleimani-reaction-to-bahrain-implications-zarif-policy/27813425.html#hash=relatedInfoContainer

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر