ارتش صفوی در
ادبیات داعش اشاره به ارتش قدرتمندی دارد که با اتکاه بر مذهب شیعه، سلسله صفوی را
به دست شاه اسماعیل در قرن 16 م (11 ه) در ایران بنیاد نهاد و به مقابله با دولت
عثمانی پرداخت. در این پروسه تاریخی، دولت صفوی توانست یک دولت مستقل از عثمانی را
تاسیس و قلمرو آن را به دو برابراندازه کنونی افزایش دهد.
به گواه تاریخ تا
پیش از استقرار سلسله صفوی، ایران در شمار کشورهای سنی مذهب قرار داشت که با قدرت
گرفتن دولت صفوی و به تصمیم شاه اسماعیل، مذهب کشور از تسنن به تشیع تغییر یافت.
"ارتش
صفوی" در تبلیغات داعش اشاره به چیست؟
گروه تروریستی داعش
در اعلامیه ها و ویدئوهای خود هنگامی که شکست و هزیمتی بر ارتش عراق وارد می کند آن
را هزیمت بر "ارتش صفوی" می نامد و از اطلاق ارتش عراق یا حتی ارتش
مالکی (نخست وزیر عراق) عموما خودداری می کند.
واکاوی تاریخی این
نکته از قضا مبین اندیشه گروهی است که آرمانشهر تأسیس "دولت اسلامی عراق و
شام" را در سر می پروراند. مصطلح دولت عراق و شام در ادبیات داعش اشاره به
مجد و عظمت دوران خلافت عباسیان دارد که از جمله پهنا و گستره آن از شرق از سرحدات
تاجیکستان، افغانستان و ایران کنونی آغاز و به شمال افریقا منتهی می شد. (نقشه)
ارتش صفوی اشاره به چیست؟
ارتش صفوی در
ادبیات داعش اشاره به ارتش قدرتمندی دارد که با اتکاه بر مذهب شیعه، سلسله صفوی را
به دست شاه اسماعیل در قرن 16 م (11 ه) در ایران بنیاد نهاد و به مقابله با دولت
عثمانی پرداخت. در این پروسه تاریخی، دولت صفوی توانست یک دولت مستقل از عثمانی را
تاسیس و قلمرو آن را به دو برابراندازه کنونی افزایش دهد. (نقشه)
به گواه تاریخ تا
پیش از استقرار سلسله صفوی، ایران در شمار کشورهای سنی مذهب قرار داشت که با قدرت
گرفتن دولت صفوی و به تصمیم شاه اسماعیل، مذهب کشور از تسنن به تشیع تغییر یافت.
از آنجا که دولت صفوی
در رقابت شدید با دولت عثمانی بود، شاهان شیعه صفوی به ویژه موسس آن شاه اسماعیل،
در تغییر مذهب ایران سعی وافر به خرج دادند تا ایرانیان را از فرمان پذیری پادشاه
عثمانی (که خود را خلیفه رسول الله می دانست) خارج کنند وگرنه استقرار دولت مستقل
ایرانی ناممکن می نمود.
چنین شد که شاه
اسماعیل صفوی با بهره جستن از ارتش خود و ورود فاتحانه به تبریز این شهر سنی نشین را
پایتخت دولت تازه تأسیس خود قرار داد و در
سال 1501م (907 ه) تشیع را مذهب رسمی ایران اعلام کرد.
شاه اسماعیل افرون
بر ارتش خود از روحانیان و مبلغان شیعه کمال استفاده را برد تا مذهب شیعه را در
سرتاسر قلمرو خود بگستراند. روحانیان شیعه در دربار شاهان صفوی از ارج و منزلت
بالایی برخوردار بودند. این شد که شیخ بهایی از بزرگان علمای شیعه لبنان در سن 13
سالگی به همراه پدرش از بعلبک به قزوین کوچ کرد. پدرش هنگامی که او 17 سال بیش
نداشت از سوی شاه تهماسب به شیخ الاسلامی قزوین و خودش در 43 سالگی به شیخ
الاسلامی اصفهان منصوب شد. بدین ترتیب ریشه ارتباط تنگاتنگ شیعیان ایران و لبنان
به قرن 16م باز می گردد.
معروف است که شاهان
صفوی در کنار ارتش مجهز خود همواره شیخ الاسلام ها (لقب مبلغان شیعه) را همراه می
برند. برخی تاریخ نویسان سنی این روش را با طعن و کنایه تبشیر شیعی (به مثابه گروه
های تبشیری مسیحی) نام نهاده اند. (مراجعه شود به مقاله "الصفویة
و الدولة العثمانیة")
بر این مبنا، برخی
مورخان سنی برقراری دولت شیعی صفوی در ایران را "فاجعه ای" برای جهان
اسلام دانسته اند که در نتیجه آن:
-
به 9 قرن استیلای
مذهب تسنن در ایران پایان داد.
-
جهان اسلام را به
دو اردوگاه شیعه به مرکزیت دولت صفوی و اردوگاه سنی به مرکزیت دولت عثمانی دوپاره
کرد.
-
دولت صفوی را به
فکر چیره شدن بر شهرهای مقدس شیعیان در عراق (کربلا، نجف و سامرا) که زیر استیلای
عثمانی بود، انداخت.
-
دولت صفوی را
واداشت تا برای دستیابی به اهداف خود علیه عثمانی به همپیمانی با قدرت های اروپایی
اقدام کند تا در حد امکان قدرت خلیفه را در استانبول به چالش بکشد. از آنجایی که
این نویسندگان دولت عثمانی را نماینده اسلام و مأمور به "جهاد" علیه دولت
های صلیبی (اروپایی) می دانند، همپیمانی دولت صفوی با دولت های اروپایی را "اتحاد
شیعه – صلیبی" علیه اردوگاه اسلام (خلیفه عثمانی) توصیف می کنند. از منظراین
تاریخ نگاران، جنگ های ایران-عثمانی خیانتی بود که مانع گسترش اسلام در اروپا شد.
(مراجعه شود به کتاب: الحروب
العثمانیة الفارسیة و آثارها فی انحسار المد الاسلامی عن اروبا [جنگ های
عثمانی و ایران: عامل بازدارنده اسلام در اروپا])
ایران از صفویه تا خمینی به دنبال هژمونی منطقه
ای
"ایران از صفویه
تا خمینی" عنوان یکی از صدها مقالاتی است که اهداف تأسیس دولت جمهوری
اسلامی را عیناً همان اهداف تأسیس امپراتوری صفوی برای ایجاد نوعی هژمونی منطقه ای
می داند.
این قبیل مقالات بازگو کننده تئوری است که بر
اساس آن، اهداف جمهوری اسلامی را عینا
مانند اهداف دولت صفویه بر دو اصل "توسعه طلبی ارضی" و "گسترش شیعه"
تبیین می کنند. بدیهی است نقطه کانونی این تئوری، بهره جستن از ارتشی توانمند است
که آن را "ارتش صفوی" می نامند.
اظهاراتی از قبیل آنچه ناطق نوری (رییس دفتر
بازرسی آیت الله خامنه ای) گفته بود که بحرین استان 14 ایران بوده یا این سخن مهدی
طائب که "سوریه استان سی و پنجم ایران است"، همگی برای مدلل کردن تئوری
فوق به کار آمده است.
سوریه و عراق آوردگاه هژمونی ایران شیعی
بنا به تئوری فوق همپیمانی مستحکم تهران- مسکو
در حمایت از دولت سوریه دقیقا در همین راستا تفسیر می شود تا هلال شیعی (ایران،
عراق، سوریه و لبنان) به هیچ وجه آسیب نبیند.
جانبداری محض جمهوری اسلامی از دولت بشار اسد و
نوری المالکی بر اساس این تئوری، عراق و سوریه را به آوردگاه شیعه و سنی تبدیل
کرده است.
بسی درخور تأمل است بدانیم در به کارگیری نام
ارتش صفوی این تنها داعش نیست که این مصطلح را استفاده می کند. ژنرال سلیم ادریس فرمانده "ارتش
آزاد سوریه" که علیه بشار اسد می جنگد، در مصاحبه ای در تلویزیون الجزیره
ورود حزب الله لبنان در حمایت از بشار اسد را دقیقا "برنامه دولت صفوی برای
منطقه خاورمیانه" توصیف کرده بود. (دقیقه 22 مصاحبه)
بدین ترتیب، دیده می شود که داعش و ارتش آزاد
سوریه به رغم تفاوت و تنافر زیادی که با یکدیگر دارند در این ارزیابی مشترکند که
در برابر خود، با ایرانی به مثابه دولت صفوی رو به رو هستند.
نتیجه:
با جستجویی دراینترنت در زبان عربی دانسته می
شود که در ادبیات رایج نیروهای مخالف مالکی و بشار اسد استفاده از مصطلح ارتش صفوی
بسیار بسیار رایج است.
صرف نظر از اینکه داعش به دنبال برقراری دولت اسلامی و ارتش آزد سوریه به
دنبال برپایی دولتی سکولار است، درک مشترک هر دو این است که در برابر آنان نه بشار
اسد، نه حزب الله و نه نوری مالکی قرار ندارند بلکه در برابر آنان تفکری است که به
دنبال اعمال هژمونی شیعه و تضعیف اهل سنت است تا از طریق آن قلمرو ارضی و ارزشی خود
را بسط و گسترش دهد همانگونه که دولت صفوی چنین کرد.
در این تئوری هیچ اشاره به حمایت جمهوری اسلامی
از تاسیس دولت مستقل فلسطین و نابودی اسرائیل و همچنین حمایت از گروه های سنی همچون
حماس، جهاد اسلامی و بعضا اخوان المسلمین نمی شود همچنان که به دشواری بتوان طایفه
علویان سوریه را در شمار شیعیان به حساب آورد. علاوه بر اینکه نظام سیاسی سوریه
بنا به مرامنامه حزب بعث اساساً نظامی سکولار به شمار می آید.
افزون بر این، در تئوری فوق اگر دولت صفوی با
همپیمانی با اروپای صلیبی به مقابله با خلافت عثمانی برخاسته بود، جمهوری اسلامی
بدترین رابطه را با مجموعه کشورهای غربی (امریکا و اتحادیه اروپا) داشته و دارد.
این مجموعه از کشورها نه تنها در جانب حمایت از دولت جمهوری اسلامی قرار ندارند بلکه
در بحران سوریه جانب مخالفان بشار اسد (ائتلاف ملی و ارتش آزاد سوریه) را گرفته
اند.
ولی با این همه نقد بر این تئوری، ارجاع دادن
به ارتش صفوی در رویارویی نیروهایی که علیه دولت مالکی در عراق و علیه بشار اسد در
سوریه می جنگند، آشکارا اشاره ای است به ورود خاورمیانه در "جنگ شیعه-
سنی".
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر