به شرحی که در
خصوص محور مذاکرات و توافقاتی که بین روسای جمهور روسیه و مصر گفته شد، می توان
نتیجه گرفت که هرچه بر فاصله قاهره از واشنگتن افزوده می شود، از فاصله قاهره با
مسکو کاسته می گردد.
دور از انتظار
نخواهد بود که زین پس، شاهد رفت و آمدها و توافقات بیشتری از قبیل این دیدار باشیم. با این توصیف، روسیه به
مصر نه تنها به عنوان یک شریک تجاری بلکه به عنوان دروازه ای برای حضور در
خاورمیانه و شمال افریقا می نگرد که جایگاه اش را در این منطقه پر افت و خیز تثبیت
خواهد کرد.
دیدار سیسی با پوتین: تقویت همگرایی مصر و روسیه
کرملین طی
اطلاعیه ای اعلام کرده که کمک های فنی و نظامی خود به قاهره را افزایش خواهد داد
ودر مقابل آمادگی دارد واردات مواد غذایی از مصر را برای تأمین مایحتاج عمومی روسیه
افزایش دهد. این تصمیم در پی دیدار اخیر عبدالفتاح السیسی و ولادمیر پوتین روسای
جمهور مصر و روسیه (12 اوت 2014) اتخاذ شده است.
این دومین دیدار
سیسی و پوتین بود که در شش ماه گذشته انجام پذیرفت با این تفاوت که در این دومین
دیدار، سیسی در کسوت رییس جمهور مصر به دیدار ولادمیر پوتین در شهر ساحلی سوچی
رفت. نخستین دیدار او با پوتین (فوریه 2014) در حالی انجام شد که پوتین برای او (در کسوت
وزیر دفاع مصر)، در "اقدام مسئولانه برای نامزدی پست ریاست جمهوری" آرزوی
موفقیت کرده بود. چنین آرزویی از سوی پوتین برای سیسی که در کوران سرکوب مخالفان
داخلی به دیدار از مسکو مبادرت کرده بود، نشان آن بود که روسیه نه تنها چشمان خود
را بر این سرکوب ها بسته بلکه برای مهره اصلی آن (عبدالفتاح السیسی) در راهی که
برای افزایش قدرت خود و تصدی پست ریاست جمهوری برگزیده، آرزوی موفقیت دارد.
مسکو و قاهره زیر فشارهای غرب
دو دیدار سیسی و
پوتین در عرض شش ماه و اتخاذ تصمیمات راهبردی برای تجهیزمصر به سلاح های پیشرفته نشان
رابطه است که بین روسیه و مصر به گرمی می گرایید.
وجه مشترکی که
سیسی و پوتین را به یکدیگر نزدیک می کند، فشاری است که هر دو از سوی غرب دریافت می
کنند. روسیه به دلیل نقشی که در حمایت از جدایی طلبان روس تبار اوکراین از جمله جدا
کردن جزیره کریمه ایفا کرده، اینک تحت تحریم های اقتصادی اتحادیه اروپا و امریکا
قرار دارد همچنان که ژنرال سیسی نیز به دلیل نقشی که در کودتا علیه مرسی و سرکوب
طرفداران او ایفا نموده، روابط حسنه با اتحادیه اروپا و امریکا را از دست داده
است.
دولت سیسی اینک
زیر ضرب شدیدترین انتقادات در نقض حقوق بشر قرار دارد. سازمان دیده بان
حقوق بشر در جدیدترین گزارش
خود اعلام کرده که سازمان امنیت مصر "قتل سازمان داده شده مخالفان" را در دستور کار خود داشته که در نتیجه آن 1150
معترض فقط طی ماه های ژوئن، ژوئیه و اوت 2013 به قتل رسیده اند.
این گزارش 188
صفحه ای آنچه را که در مصر رخ داده "جنایت علیه بشریت" و "بدترین
کشتار معترضان در یک روز در تاریخ بشریت" نام نهاده که از سوی عالی ترین
مقامات حکومتی تصمیم گیری شده است. )گزارش ویدئویی
دیده بان حقوق بشر را اینجا
مشاهده کنید)
نظر به چنین
شرایطی بود که دولت اوباما در اکتبر ۲۰۱۳ تحت فشار افکار جهانی و داخلی تصمیم به تعلیق
بخشی از کمک‌های خود به مصر گرفت. این تصمیم شامل تعلیق واگذاری چند فروند بالگردهای
آپاچی، هواپیماهای جنگنده اف۱۶، تانک های آبرامز و نیز ارسال ۲۶۰ میلیون دلار کمک مالی
به مصر بود.
متعاقب این تصمیم
امریکا، بدر عبدالعاطی سخنگوی وزارت امور خارجه مصر اعلام کرد که «این تصمیم پرسش‌های
جدی در مورد حمایت راهبردی امریکا از تعهدات امنیتی مصر [به پیمان کمپ دیوید] مطرح
می کند.»
در غیاب حمایت
راهبردی امریکا از دولت سیسی، وی چاره را چرخش به سوی روسیه دیده که از قضا برای مسکو نیز کمال مطلوب
برای دور کردن مصر از اتحاد استراتژیک با امریکاست. (مراجعه شود به مقاله: چرخش در سیاست خارجی مصربه سوی مسکو)
بی دلیل نبود که
در میان رهبران دنیا ولادمیر پوتین نخستین کسی بود که انتخاب سیسی به ریاست جمهوری
مصر را تبریک گفت و از او برای دیدار از روسیه دعوت به عمل آورد.
موافقت روسیه به عقد
قراردادی به مبلغ 3 میلیارد دلار برای تجهیز مصر به سامانه دفاع هوایی، هواپیماهای
جنگنده و بالگردهای پیشرفته نیز در همین راستا (تسریع چرخش مصر به سوی مسکو) قابل تفسیر
است.
متقابلا مسکو نیز
بی نیاز از کمک مصر نیست. در حالی است که اخیراً مسکو در واکنش به تحریم های غرب، واردات
مواد غذایی کشاورزی از اتحادیه اروپا و امریکا
را برای یک سال ممنوع اعلام کرده، مصر می تواند یکی از گزینه های تأمین نیازمندی
های غذایی برای روسیه باشد.
ولادمیر پوتین در
همین دیدار و در راستای توسعه نفوذ استراتژیک روسیه در منطقه شمال افریقا، پیشنهاد
پیوستن مصر به اتحاد گمرکی روسیه، بیلاروس و قراقستان را داد تا از طریق ایجاد
منطقه آزاد تجاری بین دو کشور تسهیلات تبادل کالا میان طرفین تسهیل گردد.
همسویی در تحولات منطقه خاورمیانه
در حالی که مسکو
هزینه هایی سنگینی را در طرفداری از جدایی طلبان اوکراینی می پردازد، در عین حال دریافته
که نباید جای پایش در منطقه خاورمیانه تضعیف
شود. حمایت مسکو از بشار اسد و ممانعت مسکو از صدور هرگونه قطعنامه
تنبیهی علیه او در شورای امنیت بی دلیل نبود.
با حذف محمد مرسی
(حامی سرنگونی بشار اسد) و به قدرت رسیدن رییس جمهور دیگر از تبار نظامیان در مصر اینک همسویی بنیادین در سیاست خارجی مصر و روسیه
در قبال تحولات سوریه نیز به وجود آمده است.
حمایت مسکو از
بشار اسد عملا موجب شد که او بتواند با اتخاذ مشت آهنین ریاست جمهوری خود را برای
بار سوم آغاز کند همچنان که اتخاذ سیاست مشت آهنین، عبدالفتاح السیسی را اینک به کرسی
ریاست جمهوری مصر رسانده است. چنین حمایتی از روسیه برای مصر در شورای امنیت، نیاز
مبرم سیسی است تا در غیاب حمایت امریکا، نقطه اتکا دلگرم کننده ای در شورا داشته
باشد.
از این رو، آنچه
بر اهمیت دومین دیدار پوتین- سیسی می افزاید اینکه طرفین، موضوع مبارزه با تروریسم
را نیز در دستور مذاکرات خود داشتند. در حالی که سیسی نشان داده در سرکوب اعتراضات
تردیدی به خرج نمی دهد، خبر شکل گیری ارتش آزاد مصر (که یادآور ارتش آزاد سوریه
است) در خاک لیبی، موجبات نگرانی مصر را فراهم آورده است. اخیرا وزارت دفاع مصر
اعلام کرده که حق خود می داند در سرکوب "تروریست ها" دست به هر اقدامی
از جمله حمله هوایی به خاک لیبی برای سرکوب آنان بزند. بدیهی است از نظر قاهره اقداماتی
از این قبیل نباید با واکنش تنبیهی شورای امنیت مواجه شود.
نتیجه:
به شرحی که در
خصوص محور مذاکرات و توافقاتی که بین روسای جمهور روسیه و مصر گفته شد، می توان
نتیجه گرفت که هرچه بر فاصله قاهره از واشنگتن افزوده می شود، از فاصله قاهره با
مسکو کاسته می گردد.
دور از انتظار
نخواهد بود که زین پس، شاهد رفت و آمدها و توافقات بیشتری از قبیل این دیدار باشیم. با این توصیف، روسیه به
مصر نه تنها به عنوان یک شریک تجاری بلکه به عنوان دروازه ای برای حضور در
خاورمیانه و شمال افریقا می نگرد که جایگاه اش را در این منطقه پر افت و خیز تثبیت
خواهد کرد.
http://www.radiozamaneh.com/168985
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر