حدود پنج ماه پس از انتخابات پارلمانی عراق در ماه مه 2018 که در آن آرایش احزاب و جریان هایی سیاسی پیروز بالکل با پیش از آن متفاوت بود، اینک عراق وارد مرحله جدیدی شده که برهم صالح به عنوان رییس جمهور و عادل عبدالمهدی به عنوان نخست وزیر آن مشخص شده اند.
حدود پنج ماه پس از انتخابات پارلمانی عراق در ماه مه 2018 که در آن آرایش احزاب و جریان هایی سیاسی پیروز بالکل با پیش از آن متفاوت بود، اینک عراق وارد مرحله جدیدی شده که برهم صالح به عنوان رییس جمهور و عادل عبدالمهدی به عنوان نخست وزیر آن مشخص شده اند.
انتخاب رییس جمهور و نخست
وزیر عراق؛ پیام ها و پیامدها
حدود پنج ماه پس از انتخابات پارلمانی عراق در ماه مه 2018 که در آن آرایش
احزاب و جریان هایی سیاسی پیروز بالکل با پیش از آن متفاوت بود، اینک عراق وارد
مرحله جدیدی شده که برهم صالح به عنوان رییس جمهور و عادل عبدالمهدی به عنوان نخست
وزیر آن مشخص شده اند.
جالب توجه است که برهم احمد صالح در فاصله چند ساعت از انتخابش عادل عبددالمهدی شخصیت شیعه و از
اعضای برجسته مجلس اعلای اسلامی عراق را به عنوان نخست وزیر این کشور برگزید. نخست
وزیر موظف است در عرض 30 روز کابینه خود را معرفی کند.
پیش از این نیز محمد الحلبوسی از شخصیت های سنی عراق و استاندار پیشین الانبار،
در 15 سپتامبر به عنوان رییس پارلمان عراق برگزیده شده بود و راه برای انتخاب رییس
جمهور و نخستدوزیر پس از یک جدال چند ماهه فراهم شد.
برهم صالح (متولد 1960 در سلیمانیه) عضو حزب میهنی کردستان است. او خود را
شاگرد جلال طالبانی رییس جمهور پیشین عراق می داند که شخصیتی معتدل بود. از آنجایی
که پست ریاست جمهوری به اکراد تعلق می گیرد، او در این انتخابات با فواد حسسین
نامزد مسعود بارزانی رقابت داشت. وی توانست در رقابتی تنگاتگ بر فواد حسین پیروز
شود.
از نگاه ناظران پیروزی برهم صالح بر
فواد حسین در واقع صرفا به معنی شکست فواد حسین نیست بلکه این پیروزی صالح به معنی
دومین شکست مسعود بارزانی نیز محسوب می شود. بارزانی سال گذشته در سپتامبر 2017
همه پرسی استقلال کردستان عراق را به رغم همه مخالفت ها از سوی بغداد، همسایگان
عراق و روسیه و امریکا به جریان انداخت که در پی فشارهای منطقه ای و بین المللی
ناگزیر به استعفا و کنارگیری از مسند خود به عنوان رییس اقلیم خودمختار کردستان
شد. او با نامزد کردن فواد حسین، در صدد تسخیر پست ریاست جمهوری عراق برآمد که در
مقابل برهم صالح عضو حزب میهنی کردستان
متقبل دومین شکست خود شد.
از سوی دیگر، ناظران شکست فواد حسین را شکست امریکا نیز دانسته اند. بنا بر
شواهد و قرائنی که در دست است ترجیح امریکا این بود که فواد حسین بر مسند ریاست
جمهوری بنشیند. بنا به اعلام پایگاه خبری المرکز الخبری برت مک گورک، نماینده امریکا
در امور عراق در حین رای گیری برای انتخاب رئیس جمهور با برهم صالح تماس گرفت و از
او خواست به نفع فواد حسین کنار بکشد. این خواست امریکا با واکنش تند برهم صالح
مواجه شد که به او گفت خجالت آور است که امریکا در امور داخلی عراق دخالت کند.
از زوایه ای دیگر، به موازات همین شکست برای بارزانی و امریکا، ناظران معتقدند
که نتیجه انتخاب رییس جمهور و نخست وزیر عراق در کلیت به نفع ایران تمام شده است
به گونه ای که اینک نه رییس مجلس، نه رییس جمهور و نه نخست وزیر عراق از شخصیت های
متمایل به امریکا نیستند. برای مثال برهم صالح پیشتر در موضعگیری علیه حیدر
العبادی که گفته بود عراق تحریم های امریکا علیه ایران را رعایت خواهد کرد، اعلام
داشته بود که:«من به عنوان نامزد ریاست جمهوری عراق و همچنین به عنوان یک شهروند
عراقی می گویم، ایرانی ها در زمان جهاد علیه صدام آغوش خود را به روی ما گشودند.
برای همین شکی نیست که ما با ملت ایران ابراز هم دردی می کنیم و نمی خواهیم که هیچ
آزاری به آنها برسد. اعمال تحریم ها علیه ایران تبعاتی برای عراق خواهد داشت و
تنها محصور به ایران نخواهد بود. بنابراین چرا نباید عراق در موضع دفاع از همسایه
اش، ایران، نباشد، در حالی که ما روابط در هم تنیده تاریخی با ایرانی ها داریم.»
از سوی دیگر، اینکه برهم صالح تنها در فاصله چند ساعت عادل عبدالمهدی را به
عنوان نخست وزیر مسئول تشکیل کابینه کرد، خود نشان از آن دارد که او به عنوان یک
شخصیت کُرد به خوبی با جریان های اصلی و قدرتمند شیعه در ارتباط تنگاتنگ است. عبدالمهدی (متولد 1942 در بغداد) پیشتر در سال
2005 نائب رییس جمهور و در 2014 وزیر نفت
عراق بود. او از اعضای ارشد حزب مجلس اعلای اسلامی عراق است.
این جریان پرقدرت شیعی در سال 1361 در ایران و توسط محمدباقرحکیم به منظور
براندازی صدام حسین تشکیل شد. این جریان سیاسی همچنین لشگر بدر را در ایران و در
زمان جنگ با عراق تأسیس کرد و از معاودین عراقی نیرو گرفت. لشگر بدر پس از سقوط
صدام نقش پررنگی در معادلات نظامی داخل عراق ایفا کرده و می کند.
تصدی عبدالمهدی در وزارت نفت و همچنین نائب رییس جمهور عراق بدان معناست که او
فردی بوروکرات و صاحب تجربه در کارهای دولتی است و با حمایت جریان های همسو از
احزاب کرد و سنی و همچنین مرجعیت شیعه عراق خواهد توانست کابینه ای مرکب از اقوام
و ادیان و اقلیت ها را سامان دهد.
پیامد ترکیبی که اینک منتهی به آن شده که محمد الحلبوسی رییس پارلمان، برهم
صالح رییس جمهور و عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق شوند نشان از آن ندارد که موجبات
خرسندی امریکا و عربستان را فراهم آورده باشد.
اما از سوی دیگر، ترکیب یاد شده به هیچ وجه به این معنا نیست که فرقه گرایی در
عراق پایان یافته باشد. وضعیت وخیم اقتصادی عراق نیز میراث شوم برای هر دولتی است
که بر روی کار آید. از این رو، بعید بتوان گمان داشت عبدالمهدی بتواند در آینده
نزدیک بحران اقتصادی کشور را سامان دهد.
منبع: ایران
اینترنشنال
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر