کارشکنی امروز فرانسه در عدم حصول به توافق در ژنو را باید به پای شکست سیاست
اروپایی دولت حسن روحانی نوشت که درک درستی از معادلات بین الملل ندارد. روحانی یک
بار در کمپین انتخاباتی خود گفته بود:« «بنده معتقدم مذاکره با آمریکا راحت‌تر از مذاکره با اروپاست چرا که اروپایی‌ها
به دنبال آقا اجازه از آمریکا هستند». (دیپلماسی ایرانی ۲۴ اردیبهشت ۹۲)
نقش فرانسه در شکست مذاکرات هسته
ای در ژنو
در پی سه روز مذاکرات
دشوار هسته ای ایران و 5+1 در ژنو که در جدیت آن همان بس که در روز پایانی آن تا سطح
وزیران خارجه ارتقا پیدا کرد، مذاکرات بدون دستیابی به نتیجه ای ملموس پایان یافت.
با نگاهی به ادوار
پیشین مذاکرات هسته ای از ده سال پیش تاکنون بی تردید هیچ دور از مذاکرات تا این
اندازه فشرده و نفس گیر نبود خصوصاً اگر فضای اندک تلطیف شده روابط ایران و امریکا
را (پس از گفتگوی روحانی – اوباما و مذاکرات ظریف- کری) در نظر بیاوریم.
گرچه نمی توان این دور
از گفتگوها را شکست نهایی مذاکرات توصیف کرد و قرار است طرف های مذاکره کننده برای
دو هفته دیگر در سطح مدیران کل دوباره در ژنو گردهم آیند، اما، آنچه این دور از
مذاکرات را به کلی از دیگر مذاکرات متفاوت می سازد، ساز مخالفی است که این بار نه
ایالات متحده که فرانسه نواخته است.
ساز مخالف فرانسه آنگاه
خیره کننده بود که لوران فابیوس، وزیر خارجه این کشور، در اقدامی غافلگیر کننده عدم
توافق با تهران را رأساً خبررسانی کرد در حالی که می بایست هرگونه بازتاب نتایج
مذاکرات توسط کاترین اشتون خبررسانی می شد. فابوس با اعلام اینکه « کشورش هنوز به تضمین‌هایی که از این مذاکرات انتظار داشته، نرسیده است»، شکاف
موجود میان فرانسه با متحدانش را (امریکا، انگلیس و آلمان) علنی و به سطح مطبوعات
رساند. بنابر این باید اتخاذ چنین موضعگیریی را از سوی فرانسه، رویداد شگفت این
دور از مذاکرات دانست چرا که اگر چنین کارشکنی توسط امریکا یا بریتانیا صورت گرفته
بود، با توجه به روابط سرد این دو کشور با تهران اتخاذ چنان موضعی قابل هضم بود.
دیدار بی حاصل روحانی – اولاند
در سفر روحانی به نیویورک، فرنسوا اولاند، رییس جمهور فرانسه جزو اندک رهبرانی
جهان بود که روحانی با وی دیدار و گفتگو داشت. آن دیدار به درخواست طرف ایرانی
صورت گرفت و روحانی در گزارش خود به نمایندگان مجلس آن را بسیار خوب و سازنده
ترسیم کرده بود.
حال در فاصله اندکی از دیدار روحانی- اولاند در نیویورک، وزیر خارجه فرانسه
غیرمنعطف ترین موضع را در مذاکرات اتخاذ و آن را به سطح مطبوعات می کشاند. با این
حساب چندان نمی توان باور داشت که مذاکرات مذاکرات روحانی- اولاند در جوی صمیمی و
بدون اختلاف انجام شده باشد چرا که اگر فضای آن گفتگو سازنده و معطوف به تفاهم بود
(آنگونه که روحانی برای نمایندگان مجلس ترسیم کرده بود)، امروز نباید شاهد موضع
متصلب پاریس در مذاکراتی باشیم که حساسیت آن برای همگان روشن است. با این توصیف
پرسش این است که چرا فرانسه گوی سبقت را در مخالفت با برنامه هسته ای ایران حتی از
بریتانیا و امریکا ربوده است؟
فرانسه در پی ایفای نقش جهانی
دولت سوسیالیست فرانسه به رهبری فرانسوا اولاند نشان داده است که به دنبال
ایفای نقش جهانی در معادلات بین المللی است. از یاد نباید برد که رهبری ائتلاف
نظامی علیه حکومت معمر قذافی را نه امریکا که فرانسه عهده دار بود، اما، هزینه
ناامنی لیبی را نه فرانسه که امریکا پرداخت وقتی کریستوفر استیونز،سفیر امریکا و سه
تن از همکارانش در حمله به سفارت این کشور در بنغازی کشته شدند.
همچنین در حمله و سرکوب اسلامگرایان مالی، این فرانسه بود که رهبری حمله نظامی
به این گروه شورشی را ایفا کرد.
در پرونده سوریه، فرانسه تا آنجا از صراحت لهجه علیه دولت بشار اسد برخوردار
بوده که 27 نوامبر 2012 در پی دیدار احمد معاذ الخطیب یکی از رهبران اپوزسیون اسد
با فرانسوا اولاند، پاریس تصمیم گرفت سفارت سوریه را در اختیار ائتلاف ملی مخالفان
اسد به عنوان تنها نماینده ملت سوریه قرار دهد.
مثال هایی از این دست نشان از آن دارد که فرانسه نقش جدیدی را برای خود در
عرصه بین الملل تعریف کرده که با جایگاه این کشور در دولت پیشین فرانسه متفاوت
است.
فرانسه شیطان دیگر برای جمهوری اسلامی
در ادبیات رایج جمهوری اسلامی، امریکا تنها کشوری است که صفت «شیطان» به او
داده شده است. آیت الله خامنه ای ، رهبر جمهوری اسلامی، در وصف شیطنت های امریکا
سنگ تمام گذاشته از جمله در 12 آبان امسال هر آنچه توانست به امریکا تاخت (مراجعه
شود به: تعارض آشکار در آخرین مواضع ضد آمریکایی خامنه‌ای)
حال در شرایطی که ایران برای رونق اقتصادی خود نیازمند رفع تحریم هاست کارشکنی
فرانسه نشان از آن دارد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی هنوز درک درستی از دوستی و
دشمنی ها ندارد و به طور سنتی و کلیشه ای تنها دشمن خود را امریکا می پندارد.
کارشکنی امروز فرانسه در عدم حصول به توافق در ژنو را باید به پای شکست سیاست
اروپایی دولت حسن روحانی نوشت که درک درستی از معادلات بین الملل ندارد. روحانی یک
بار در کمپین انتخاباتی خود گفته بود:« «بنده معتقدم مذاکره با آمریکا راحت‌تر از مذاکره با اروپاست چرا که اروپایی‌ها
به دنبال آقا اجازه از آمریکا هستند». (دیپلماسی ایرانی ۲۴ اردیبهشت ۹۲)
از آنچه در ژنو رخ داد دانسته می شود که چندان که روحانی گمان دارد، همه
کشورهای اروپایی به دنبال آقا اجازه از امریکا نیستند. لذا ناگزیر باید تهران در
محاسبات خود در پرونده هسته ای و غیر از آن، عوامل و بازیگران دخیل و پرنفوذ دیگری
غیر امریکا را نیز لحاظ کند.
دونتیجه گیری از آخرین دور مذاکرات در ژنو
محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران، در پیام فیسبوکی خود پیش از عزیمت به ژنو،
پیش بینی کرده بود که مذاکرات سخت و دشواری را پیش روی خود خواهد داشت. وی برای
اینکه هرگونه سطح توقع از بدست آمدن نتایج ملموس در مذاکرات را پایین آورد، گفته
بود که انتظار دست یافتن به نتایج در این دور از مذاکرات، غیر واقع بینانه است.
حال اگر شکست این دور از مذاکرات را به پای فرانسه بگذاریم، گو اینکه نتیجه
ملموسی در رفع تحریم ها حاصل نشده ، اما،
کمترین فایده آن این بود که ظریف و همتای امریکایی اش برای بار دیگر (مزید بر
دیدار در نیویروک) با یکدیگر دیدار داشتند که بنا به گزارش ها تا سه ساعت ادامه
داشت.
اینک می توان ادعا کرد که پس از 35 سال از انقلاب اسلامی تابوی گقتگوی «اسلام
ناب محمدی» با «شیطان بزرگ» شکسته شده است. به عبارت دیگر جمهوری اسلامی در سطح
رهبریت نظام پذیرفته که می توان با امریکا وارد مذاکره شد. این خود دستاورد بزرگی
برای نظامی است که در تار و پود ایدئولوژی خود تنیده گرفتار آمده است.
دیگر مزیت این دور از مذاکرات این است که جمهوری اسلامی دانست نه همه رود ها
به واشنگتن ختم می شود گرچه امریکا قطعا یک بازیگر عمده است. به دیگر سخن، پرونده
هسته ای ایران تا بدانجا موجبات نگرانی را فراهم آورده که اگر امریکا نیز به
مصالحه ای با ایران دست بزند، برخی دیگر از کشورها همچنان نگران هستند. اسرائیل
تنها ناراضی مصالحه واشنگتن با تهران نیست. ریاض و پاریس را هم باید به این فهرست
افزود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر