گرچه تهران بعضاً مواضع منتقدانه ای را نسبت به خشونت ارتشیان علیه معترضان مصری اتخاذ کرده ولی مروری بر این مواضع و مقایسه آن با مواضع ترکیه و قطر (به ویژه شبکه تلویزیون ماهواره ای آن الجزیره) نشان می دهد که مواضع منتقدانه تهران نسبت به قاهره بسیارمعدود و در عین حال ملایم بوده است. این اندک مواضع ملایم نیز به دنبال احضار و تذکری که به کاردار ایران داده شد، موجب شده تا تهران جانب احتیاط را در دامن نزدن تنش با مصر رعایت کند.
دعوت از روحانی برای حضور مراسم تحلیف السیسی
رسانه های داخلی ایران
به طور گسترده دعوت مصر از حسن روحانی برای حضور در مراسم تحلیف عبدالفتاح السیسی،
رییس جمهور منتخب مصر را پوشش داده اند.
اصل این خبر بر
اساس خبری است که رویترز
منتشر کرده است وبنا بر آن قاهره از سران 22 کشور (امارات، سعودی، كويت، بحرين، اردن،
فلسطين، امریکا، روسيه، فرانسه، بريتانيا، آفریقای جنوبی، اتيوپی، اوگاندا، سودان،
سودان جنوبی ونيجريه) برای حضور در این مراسم دعوت کرده است. نکته جالب در این خبر،
دعوت شدن از ایران و دعوت نشدن از کشورهای قطر، ترکیه و اسرائیل است.
با عنایت به
اینکه روابط ایران و مصر طی سال های بعد از انقلاب اسلامی هرگز به گرمی نگرایید تا
آنجا که سطح مناسبات دیپلماتیک دو کشور در سطح دفتر حفاظت منافع متوقف باقی مانده،
این پرسش بجاست که چه عواملی در دعوت ایران دخیل بوده است؟
علاوه بر سطح
نازل مناسبات دو کشور که برای 35 سال بر روابط دو کشور سایه افکنده، موضوع دعوت از
رییس جمهور ایران بنا بر ملاحظات زیر پرسش برانگیز است:
یکم؛ وزارت خارجه مصر از آغاز سال جاری تاکنون دو بار کاردار
ایران در قاهره را برای مواضعی که تهران نسبت به خشونتی که مصر علیه معترضان به
کار گرفته، احضار کرده است. (مراجعه شود به مقاله: احضار کاردار ایران در قاهره به وزارت خارجه
مصر)
دوم؛ یکی از اتهامات خطیری که دادگاه عالی مصر به محمد مرسی،
رییس جمهور معزول به دست السیسی، منتسب کرده اتهام جاسوسی او برای ایران است.
بنابر گفته وکیل مدافع مرسی، اثبات چنین اتهامی می تواند حکم اعدام برای او به همراه
داشته باشد. ( مراجعه شود به مقاله: اتهام
جاسوسی علیه مرسی و سکوت تهران)
سوم؛ موضع دولت موقت مصر (که مورد حمایت ژنرال السیسی بود) نسبت
به اندک رابطه ضعیفی که محمد مرسی با ایران برقرار کرد و مبتنی بر آن قرارداد
گردشگری میان ایران و مصر که در زمان مرسی منعقد شد، چنان تند بود که دولت موقت
مصر به طور یکجانبه قرارداد مذکور را ملغی اعلام کرد. (مراجعه شود به مقاله: لغو یک قرارداد ننگین)
اینها و دلایلی
بیشتر از جمله عدم ارسال پیام تبریک از سوی روحانی به السیسی، توجیه گر آن بود که ایران
به سیاق کشورهای قطر و ترکیه به مراسم تحلیف دعوت نشود. پرواضخ است که کشورهای
یادشده صراحتا مواضع جانبدارانه ای نسبت به اخوان المسلمین اتخاذ کرده و دعوت از
آن ها موضوعیت نداشته باشد. (مصر اعلام کرده عدم دعوت از اسرائیل به جهت ملاحظات
امنیتی است.)
چرا از ایران دعوت شده است؟
بدر عبدالعاطی،
سخنگوی وزارت خارجه مصر اعلام داشته دعوت ارسال شده به حسن روحانی برای حضور در
مراسم تحلیف السیسی به دلیل ریاست ایران بر جنبش عدم تعهد است؛ سازمانی که مصر در
زمان عبدالناصر یکی از بنیانگذاران آن بود و همواره نقش محوری در آن ایفا کرده ست.
به رغم این دلیل
تشریفاتی اما شاید واقعیت این باشد که گرچه تهران بعضاً مواضع منتقدانه ای را نسبت
به خشونت ارتشیان علیه معترضان مصری اتخاذ کرده ولی مروری بر این مواضع و مقایسه
آن با مواضع ترکیه و قطر (به ویژه شبکه تلویزیون ماهواره ای آن الجزیره) نشان می
دهد که مواضع منتقدانه تهران نسبت به قاهره بسیارمعدود و در عین حال ملایم بوده
است. این اندک مواضع ملایم نیز به دنبال احضار و تذکری که به کاردار ایران داده
شد، موجب شده تا تهران جانب احتیاط را در دامن نزدن تنش با مصر رعایت کند.
از سوی دیگر پیام
تبریک بشار اسد (متحد تهران) به ژنرال السیسی به مناسبت پیروزی اش در انتخاباب
مصر، ای بسا از منظر قاهره فتح بابی تلقی شده که در صورت تأیید انتخاب بشار اسد
ازسوی قاهره، تهران چندان با انتخاب السیسی مشکل ندارد و می تواند پرونده اخوان
المسلمین و شخص محمد مرسی را در مصر خاتمه یافته تلقی کند.
اما از همه مهم
تر اینکه ارسال دعوت به ایران برای حضور در مراسم تحلیف السیسی پس از آن صورت می
گیرد که امیر کویت در سفری که از نگاه ناظران و صاحب نظران، سفری مهمی تلقی گردید
برای اولین بار پس از انقلاب اسلامی از تهران دیدن کرد. (مراجعه شود به مقاله: دیدار امیر کویت
از تهران با اولویت موضوع سوریه)
گمان می رود مرور
وضعیت کلی منطقه از جمله شرایط یکسان سوریه و مصر که رهبران نظامی آن با سرکوب
مخالفان، انتخابات ریاست جمهوری را به اجرا گذاشتند، در این سفر مورد گفتگو قرار
گرفته باشد.
پر واضح است که
تهران مایل است کشورهای منطقه انتخابات سوریه را که منتهی به اعلام پیروزی بشار
اسد شد به رسمیت بشناسند همچنان که عموم کشورهای منطقه (به استثنای قطر و ترکیه) مایل
به رسمیت شناختن انتخابات مصر هستند که طی آن السیسی اعلام پیروزی کرده است.
افزون بر موارد
یاد شده که احیانا می توانند پارامترهای تغییر موضع قاهره در برابر تهران باشد، یک
نکته مهم نباید مغفول بماند و آن اینکه با چرخش سیاست خارجی مصر به سوی مسکو که در
سفر السیسی به روسیه نمایان شد،
اینک تهران و قاهره دو کشور همسو با مسکو
به شمار می آیند. همسویی تهران و قاهره با مسکو، شرایطی را فراهم می آورد تا دو
کشور بتوانند بر اختلافات خود فائق آمده و ای بسا فصلی نو در روابط خود بگشایند.
این ها و دلایل
زیر و درشتی مانند این شاید دلیل تغییر موضع قاهره نسبت به تهران باشد ولی باید منتظر
ماند و دید که آیا دولت روحانی با اتخاذ موضعی عملگرایانه حاضر به چشم پوشی از
سرکوب اسلامگران مصر و جریان اخوان الملسمین (که علی اکبر ولایتی آنان از نزدیک
ترین جریان های فکری به انقلاب اسلامی دانسته
بود) هست یا نه به ویژه اگر به یاد آوریم حسن روحانی تاکنون از ارسال پیام تبریک به
السیسی برای انتخابش امتناع ورزیده است.
http://news.gooya.com/politics/archives/2014/06/181031.php
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر