در حالی که مدعا حوثی ها این است که دولت مرکزی به تبعیت از ریاض آنان را از مشارکت
در قدرت محروم کرده، مدعا دولت یمن این است که شیعیان حوثی با حمایت جمهوری اسلامی
به یک قدرت مسلح در یمن تبدیل شده اند.
بدین ترتیب حوثی ها با اقدامی مسلحانه اینک به خواست خود که مشارکت در قدرت سیاسی
کشور است دست یافته اند؛ خواستی که رضایت و خرسندی ریاض را در پی ندارد. تلقی ریاض
این است که بعد از تشکیل دولت شیعه عراق، اینک یمن دومین کشور همسایه عربستان است که
در دست شیعیان افتاده است.
به بیان دیگر، اگر ریاض با مداخله نظامی در بحرین از موجبات سقوط دولت سنی آین
کشور جلوگیری کرد، اینک با تصرف پایتخت توسط شیعیان حوثی، دچار نگرانی امنیتی خواهد
شد.
تصرف پایتخت توسط حوثی ها، تضعیف نیروهای سیاسی و اکثریت سنی متمایل به ریاض تلقی می گردد. بدیهی است که ریاض نسبت
به چنین رویدادی بی تفاوت نماند و باید انتظار داشت که ریاض نسبت به این پیروزی
حوثی ها اقداماتی را تدارک ببیند. این به نوبه خود می تواند یمن را درگیر جنگ
داخلی مشابه آنچه در سوریه رخ داد، کند.
جنگ نیابتی تهران- ریاض؛ صنعا در تصرف شیعیان حوثی
پس از ماه ها جنگ مسلحانه میان نیروهای دولتی و شیعیان حوثی، سرانجام صنعا
پایتخت یمن در روز 21 سپتامبر 2014 به تصرف کامل حوثی ها درآمد.
جنبش حوثی های یمن که اقلیت شیعه زیدی در این کشور هستند، جنبشی مسلحانه است که
پس از سقوط علی عبدالله صالح (2011) به دلیل نادیده گرفته شدن برای مشارکت در قدرت
سیاسی سر به شورش گذاشته اند و اینک با تصرف پایتخت به مهم ترین قدرت سیاسی در این
کشور تبدیل شده است.
تصرف پایتخت در شرایطی انجام شد که نیروهای دولتی به دلیل ناتوانی در برابر
نیروهای مسلح حوثی، دستور یافتند از هرگونه مقاومت در برابر آنان خودداری کنند. در
نتیجه این تحولات، مراکز مهم پایتخت از جمله ساختمان نخست وزیری، فرماندهی ارتش،
بانک مرکزی و رادیو تلویزیون کشور به تصرف حوثی ها در آمدند.
با تصرف پایتخت توسط نیروهای مسلح حوثی،
این جریان سیاسی – مذهبی را از این پس باید یکی از مهم ترین بازیگران در تحولات یمن دانست.
نکته قابل تأمل در قدرت نمایی حوثی ها پس از تصرف پایتخت این است که آنان عبدربه
منصور هادی، رییس جمهور را از مقام خود عزل نکردند. در مقابل رییس جمهور یمن پذیرفت
با حضور نماینده ای از سوی سازمان ملل، قراردادی را با حوثی ها به امضا برساند که
به موجب آن با قبول آتش بس از سوی حوثی ها، رییس جمهور در عرض سه روز نخست وزیر جدیدی
را معرفی کند. نخست وزیر آتی یمن که احتمالا از اعضای برجسته جنبش حوثی ها خواهد
بود موظف است طی 30 روز دولت جدیدی معرفی و گفتگوی آشتی ملی را برپا کند.
در حالی که هیچ واکنشی از سوی عربستان یا کشورهای عضو شورای همکاری در قبول یا
رد توافق به عمل آمده مشاهده نشده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در فاصله یک روز از
توافقی که عملا حوثی ها را به قدرت اول سیاسی کشور تبدیل خواهد کرد، از امضای آن
استقبال کرد و توافق به عمل آمده را مرهون هوشمندی مردم یمن و خویشتنداری دولت، احزاب
و جریان های سیاسی دانست.
حوثی ها به دلیل مشترکات مذهبی بسیار با شیعیان دوازده امامی، از آغاز از انقلاب
اسلامی ایران حمایت کرده اند.
با امضای این توافقنامه عملا حوثی ها اداره نهادهای حکومتی را برعهده خواهند گرفت
و رییس جمهور صرفا نقش تشریفاتی خواهد داشت.
نظر به نگرانی هایی که تصرف پایتخت توسط
حوثی ها در دل مخالفان شان ایجاد کرده، علی البختی عضو برجسته کمیته سیاسی جنبش حوثی، اعلام داشته
که این جنبش به دنبال انتقامگیری و خود محوری در تشکیل حکومت نیست و از همه جریان
های سیاسی برای تشکیل دولت آتی دعوت به عمل خواهد آورد.
نقش ریاض در بهار عربی یمن
با وزیدن بهار عربی در یمن، پس از ماه های اعتراضات گسترده یمنی ها علیه
دیکتاتوری علی عبدالله صالح، دولت عربستان با میانجیگری بین معترضان و صالح طرحی
را پیشنهاد داد که مورد قبول هر دو طرف قرار گرفت. طی این طرح معترضان پذیرفتند از
اقامه دعوا علیه صالح و تعقیب قضایی او خوداری کنند به شرط آنکه او با داشتن مصونیت
قضایی از قدرت کناره گیری و قدرت را به معاون خود عبد ربه منصور هادی منتقل کند.
میانجیگری ریاض در تحولات داخلی صنعا، ناخرسندی حوثی ها را همراه داشت که به
عنوان اقلیتی شیعه مذهب خود را محروم از مشارکت در قدرتی دیدند که ریاض مایل به آن
نبود.
ریشه های نزاع مذهبی
حوثی ها که شش جنگ خونین را طی سال های 2004 تا 2010 با دولت مرکزی به ریاست عبدالله
صالح تجربه کرده بودند، با سرنگونی او انتظار نداشتند که از مشارکت در قدرت سیاسی محروم
شوند.
علت این تعداد جنگ حوثی ها با دولت مرکزی به موضوعی باز می گردد که در سال
۱۹۶۲، جمال عبدالناصر، رییس جمهور وقت مصر، با اعزام 60 هزار نیروی مصری به یمن، حاکم
زیدی مذهب یمن را از قدرت برکنار کرد. با اعلام جمهوریت در یمن، قدرت به دست
ژنرال علی عبدالله صالح از نیروهای سکولار متمایل به مصر افتاد.
تا پیش از این تاریخ،امامان شیعه زیدیه (حاکمان یمن) نزدیک به ۱۲۰۰ سال در این
کشور حکومت کرده بودند.
حوثی ها که در شمار شیعیان زیدی (چهار امامی) قرار می گیرند، حکومت را حق الهی می دانند و معتقدند که حکومت منحصرا
باید در دست بنی هاشم (خاندان پیامبر اسلام) باشد. بر این مبنا، حوثی ها هر حاکم دیگری
را غاصب می دانند.
آغاز دور جدید اعتراضات حوثی ها
نقطه شروع حرکت اخیر مسلحانه حوثی ها هنگامی بود که دولت یمن 50 درصد یارانه سوخت
را قطع کرد. چنین اقدامی فشار سنگینی بر مردم فقیر یمن تلقی گردید و بهانه به دست حوثی
ها داد تا پرچم مخالفت با دولت مرکزی در دست بگیرند. مخالفت حوثی ها با طرح اقتصادی
دولت موجب شد که آنان در عین حال صدای اعتراض همه اقشار فقیری باشند که با این تصمیم
دولت مخالفت داشتند.
اعتراضات حوثی ها کم کم جنبه مسلحانه گرفت و با حرکت به سوی پایتخت همچون بهمنی
بر سر دولت مرکزی خراب شدند.
گرچه حذف یارانه سوخت علت آغاز حرکت مسلحانه حوثی ها بود ولی همانطور که گفته
شد آنان از نظر عقیدتی حکومت غیر بنی هاشم را غاصب تلقی می کنند خصوصا اینکه نظام
جمهوریت به 1200 سال حکومت امامان زیدیه در این کشور پایان داده است.
جنگ نیابتی تهران – ریاض
اختلاف دیدگاه و منافع تهران و ریاض در جای جای منطقه، اینک به صورت جنگ
نیابتی دو کشور ظهور و بروز کرده است. جنگ نیابتی تهران- ریاض دست کم در سوریه،
عراق و لبنان به خوبی مشهود است. یمن را
می توان دیگر عرصه جنگ نیابتی تهران و ریاض دانست.
نوع سازماندهی حوثی ها با تشکیل گروه های مردمی که "انصار الله" نام
دارند، دولت مرکزی را قانع کرده که انگشت اتهام را به سوی جمهوری اسلامی که نظامی مبتنی
بر عقاید و باورهایی شیعی است، اشاره بگیرد.
در حالی که مدعا حوثی ها این است که دولت مرکزی به تبعیت از ریاض آنان را از مشارکت
در قدرت محروم کرده، مدعا دولت یمن این است که شیعیان حوثی با حمایت جمهوری اسلامی
به یک قدرت مسلح در یمن تبدیل شده اند.
بدین ترتیب حوثی ها با اقدامی مسلحانه اینک به خواست خود که مشارکت در قدرت سیاسی
کشور است دست یافته اند؛ خواستی که رضایت و خرسندی ریاض را در پی ندارد. تلقی ریاض
این است که بعد از تشکیل دولت شیعه عراق، اینک یمن دومین کشور همسایه عربستان است که
در دست شیعیان افتاده است.
به بیان دیگر، اگر ریاض با مداخله نظامی در بحرین از موجبات سقوط دولت سنی آین
کشور جلوگیری کرد، اینک با تصرف پایتخت توسط شیعیان حوثی، دچار نگرانی امنیتی خواهد
شد.
تصرف پایتخت توسط حوثی ها، تضعیف نیروهای سیاسی و اکثریت سنی متمایل به ریاض تلقی می گردد. بدیهی است که ریاض نسبت
به چنین رویدادی بی تفاوت نماند و باید انتظار داشت که ریاض نسبت به این پیروزی
حوثی ها اقداماتی را تدارک ببیند. این به نوبه خود می تواند یمن را درگیر جنگ
داخلی مشابه آنچه در سوریه رخ داد، کند.
http://www.radiozamaneh.com/177251
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر