آنچه عادی سازی رابطه با پراگ را تصمیمی پسنده، معقول، عمل گرایانه و واقع
گرایانه می سازد و در کارنامه دولت روحانی و وزیر خارجه اش درج خواهد شد، این است
که جمهوری اسلامی با اتخاذ چنین تصمیمی پذیرفته که تاکنون "حساسیت نامعقول"
و "واکنشی نامناسب" در برابر یک موضوع عادی داشته است. به بیان ساده، در
حالی که رادیو فردا همچنان به کار خود ادامه می دهد، جمهوری اسلامی دیگر حاضر نیست
روابط سیاسی- اقتصادی خود و منافع حاصل از آن را قربانی فعالیت این رسانه کند.
مقامات جمهوری اسلامی دیر دریافتند که حتی اگر امروز رادیو فردا تعطیل شود، عصر
ارتباطات چنان مرزها را در نوردیده که هر ایرانی با داشتن یک تلفن هوشمند در دستش به
اخبار دسترسی خواهد داشت.
ارتقای روابط با چک به سطح سفیر: تجدید نظر تهران در اعتراض به
میزبانی پراگ از «رادیو فردا»
بنا به اعلام سخنگوی وزارت خارجه قرار است ظریف وزیر خارجه ایران سفری دوره ای
به سه کشور رومانی، چک و اسلواکی داشته باشد. در فضای پسابرجام، ظریف امثال چنین
سفرهای دوره ای را به اقصی نقاط جهان داشته تا از گشایش های اقتصادی که برجام می
تواند برای کشور داشته باشد، بهره برداری کند. اما، آنچه این دور از دیدارهای او
را متمایز از دیگر بازدیدهای او می کند، دیدار او از پراگ پایتخت جمهوری چک است.
آنچه این یادداشت به آن خواهد پرداخت نه موضوع سفر ظریف به جمهوری چک در فضای
پسابرجام است. از این زاویه دیدار ظریف از جمهوری چک با سفرهای دیگر او به کشورهای
دیگر هیچ تفاوتی نمی کند. آنچه دیدار آتی او از پراک را متمایز از دیگر سفرهای او می
سازد، در خبری کوتاه و بی سر و صدا نهفته است که اگر پیشینه آن را موشکافی کنیم
زمانی به یکی از جنجالی ترین مواضع سیاست خارجی جمهوری مبدل شده بود و در نتیجه، خشم
و عصبانیت جمهوری اسلامی را تا بدانجا برانگیخته بود که در اعتراض به رفتار جمهوری
چک، سفیر خود را از پراگ فرا خواند و برای 16 سال گذشته، سطح مناسبات دیپلماتیک با
پراگ را به نازل ترین سطح یعنی «سطح کاردار» تنزل داد. چنین شد که طی 16 سال
گذشته، تهران در جهت ابراز ناخرسندی خود از رفتار غیردوستانه پراگ به چیزی جز
برقرار بودن یک رابطه دیپلماتیک غیرفعال رضایت نداد. نه مراودات سیاسی چندانی در
این سال های دراز مشاهده شد و نه همکاری های اقتصادی – تجاری ملموسی میان دو کشور
رقم خورد.
جالب اینکه این سردی روابط نه ناشی از مواضع پراگ در اعتراض به نقض حقوق بشر
در ایران بود و نه ناشی از حمایت تهران از تروریسم یا مخالفت با پرونده هسته ای.
اساساً 16 سال پیش هنوز پرونده هسته ای ایران کلید نخورده بود. 16 سال قهر جمهوری
اسلامی از دولت چک بابت چیزی نبود جز میزبانی این کشور از بخش فارسی رادیو اروپای
آزاد؛ رادیو آزادی (رادیو فردا)
خشم تهران از راه اندازی بخش فارسی رادیو فردا به قدری بود که حاضر شد مناسبات
سیاسی- تجاری خود را با یکی از شرکای سنتی اش قربانی اعتراض به راه اندازی این
رادیو در پراگ کند.
در حالی که سال های پیشتر بخش فارسی تلویزیون صدای امریکا برنامه های همه روزه
برای ایران پخش می کرد اعتراض تهران به پراگ این بود که رادیو فردا با بودجه مقرر
از سوی کنگره امریکا و توان قوی پوشش رادیویی از فلات مرکزی تا اقصی نقاط ایران،
اهداف براندازی جمهوری اسلامی را پیگیری می کند. چنین شد که افزون بر کاهش مناسبات
دیپلماتیک با پراگ، دولت جمهوری اسلامی دسترسی آزاد به سایت این رادیو را مسدود کرده
و ناگزیر مخاطبان آن تا هم اینک تنها با استفاده از فیلترشکن امکان دسترسی به سایت
رادیو فردا را دارند.
بر مبنای چنین نگاه امنیتی به فعالیت رادیو فردا بود که 16 سال پیش جار و
جنجال تهران، روابط دوستانه دو کشور را درنورید به ویژه اینکه شخص آیت الله خامنه ای
شخصاً در القای این مفهوم که رادیو فردا قصد «مسموم سازی» فضای رسانه ای ایران را
دارد چندین بار زبان به انتقاد از رادیو فردا گشوده است. در آخرین مورد پس از
ممنوع شدن احمدی نژاد از سوی آیت الله خامنه ای برای نامزدی مجدد در انتخابات
96 که از سوی رادیو فردا پوشش خبر یافت، وی
طی سخنانی گفت:« به رادیو فردا یا بی‌بی‌سی این قضیه چه ارتباطی دارد؟ می‌پردازند.
بحث می‌کنند. تحلیل می‌کنند. علت چیست؟ چرا گفتند؟ این معنایش چیست؟ این معنایش این
است که دشمن می‌خواهد استفاده کند. ما باید چه کار کنیم؟ باید نقطه مقابل دشمن
حرکت کنیم».
صرف نظراز اینکه مستفاد از این اظهارات این است که آیت الله خامنه ای خود اخبار
رادیو فردا را پیگیری می کند، نگاه امنیتی او به فعالیت این رادیو از همین اظهارات
روشن است. او رادیو فردا را «دشمن» می داند.
ارتقای روابط
با چک: تجدید نظر در مشکلی به نام «رادیو فردا»
شاهدیم که فضای پسافرجام فرصتی را فراهم آورده تا یک یک کشورهای اروپایی و غیر
اروپایی به دنبال بازتعریف روابط تجاری خود با تهران باشند. تاکنون ده ها هیات
سیاسی- اقتصادی از کشورهای مختلف جهان از تهران بازدید به عمل آورده اند. دولت
جمهوری چک نیز از این قاعده مستثنا نبود. تاکنون چندین و چند هیات از این کشور به
تهران سفر کرده اند. در عالی ترین سطح، وزیر خارجه این کشور در رأس هیاتی تجاری
مرکب 60 تن از بازرگانان در شهریور 1394 از ایران دیدار به عمل آورد.
بدیهی است که ارتقای مناسبات تجاری- اقتصادی با محدودیت اختیارات یک کاردار و
تنی چند اعضای یک نمایندگی سازگاری ندارد. چنین شد که در توافقی دوجانبه میان وزیر
خارجه چک و همتای ایرانی اش تصمیم به ارتقای سطح مناسبات سیاسی از کاردار به سفیر
گرفته شد.
اما، جالب اینکه در خبری کوتاه و بدون اشاره به اینکه چرا سطح روابط تهران-
پراگ برای 16 سال در سطح کاردار منجمد مانده بود، قاسمی سخنگوی وزارت خارجه در
آستانه سفر ظریف به پراگ اعلام کرده که دو کشور با ارتقای سطح
کاردارهای خود به سفیر عملا سطح روابط را ارتقا داده اند.
چنین تصمیمی از سوی پراگ به هیچ روی پرسش برانگیز نیست چرا که از آغاز پراگ
معتقد بود راه اندازی یک بنگاه خبررسانی امری مغایر با روابط دوستانه نیست. این حق
هر کشوری است که در راستای اهداف خود رسانه ای را اندازی کند همچنان که جمهوری
اسلامی تلویزیون ماهوره العالم (به زبان عربی)، پرس تی وی(به زبان انگلیسی)،
هیسپان تی وی (به زبان اسپانیایی) و ... را راه اندازی کرده است.
آنچه عادی سازی رابطه با پراگ را تصمیمی پسنده، معقول، عمل گرایانه و واقع
گرایانه می سازد و در کارنامه دولت روحانی و وزیر خارجه اش درج خواهد شد، این است
که جمهوری اسلامی با اتخاذ چنین تصمیمی پذیرفته که تاکنون "حساسیت نامعقول"
و "واکنشی نامناسب" در برابر یک موضوع عادی داشته است. به بیان ساده، در
حالی که رادیو فردا همچنان به کار خود ادامه می دهد، جمهوری اسلامی دیگر حاضر نیست
روابط سیاسی- اقتصادی خود و منافع حاصل از آن را قربانی فعالیت این رسانه کند.
مقامات جمهوری اسلامی دیر دریافتند که حتی اگر امروز رادیو فردا تعطیل شود، عصر
ارتباطات چنان مرزها را در نوردیده که هر ایرانی با داشتن یک تلفن هوشمند در دستش به
اخبار دسترسی خواهد داشت.
با تجدید نظری که اینک تهران در رابطه خود با پراگ انجام داده، اما، جای یک
پرسش هم چنان باقی است و آن اینکه آیا جمهوری اسلامی می پذیرد قهر 16 ساله اش با
پراگ چیزی جز آب در هاون کوفتن نبود؟
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر