اطلاع رسانی سازمان امنیت هلند درباره اخراج دو دیپلمات ایرانی از این کشور و
متعاقب آن اطلاع رسانی دادستانی کل بلژیک درباره دستگیری یک دیپلمات ایرانی در
آلمان این پرسش را متبادر می سازد که آیا این دو پرونده با هم مرتبط هستند یا نه؟
یک دیپلمات ایرانی تحت
بازجویی در اروپا و سکوت خبری در ایران
در ماجرایی دستگیری یک دیپلمات ایرانی در آلمان و اخراج دو دیپلمات دیگر از
هلند زوایای پنهانی وجود دارد که بسیار پرسش برانگیز است. این در حالی است که موضع
اخراج دیپلمات های رویه متعارف بین کشورهاست. اما، دستگیری و تحت تعقیب قضایی قرار
گرفتن یک دیپلمات به هیچ وجه رویه ای متعارف نیست و کشورها نسبت به آن شدیدا
حساسیت نشان می دهند.
اینکه اینک یک دیپلمات ایرانی تحت تعقیب دستگاه های قضایی اروپایی قرار گرفته
و در عین حال حساسیت زیادی را از وزارت امور خارجه شاهد نیستیم بر شدت ابهامات می افزاید. کافی است این مورد
را با دستگیری دیپلمات ایرانی، هادی سلیمانپور، در لندن مقایسه کنیم.
در مرداد 82 بود که هادی سلیمانپور ( سفیر اسبق ایران در آرژانین) در لندن
دستگیر شد. این دستگیری توسط پلیس انگلیس بنا به درخواست پلیس اینترپل بود که
سلیمانپور را در فهرست افراد تحت تعقیب خود قرار داده است. در پرونده انفجار مرکز
یهودیان آرژانتین در 1994(موسوم به آمیا) دولت آرژانتین سلیمانپور را به عنوان
سفیر وقت جمهوری اسلامی متهم به دست داشتن
در انفجار کرده و از طریق پلیس اینترپل او را تحت تعقیب داشت تا اینکه او را در
سفری به بریتانیا دستگیر کرد. واکنش تهران به این دستگیری بسیار سریع و پر سر و
صدا بود. مجرب ترین و گران ترین وکلای انگلیسی برای او استخدام شدند. رسانه های
ایران موضوع را با آب و تاب منعکس می
کردند و بر ضرورت آزاد سازی او اصرار می کردند . درنهایت نیز دولت بریتانیا با رد
درخواست آرژانتین موجبات رهایی سلیمان پور را فراهم کرد.
اما، اینک بنا به اطلاع رسانی دادستانی بلژیک، دیپلماتی دیگر (اسدالله اسدی)
متهم به دست داشتن در برنامه ریزی برای یک انفجار در آلمان دستگیر ( نه اخراج) شده
است. این در حالی است که خبری از چنان جار و جنجالی که در زمان دستگیری سلیمانپور دیده
شد، مشاهده نمی کنیم به ویژه اینکه اهمیت خبر در آن است که خبر یادشده نه توسط وزارت خارجه بلکه «دادستان
کل» بلژیک اطلاع رسانی شده که نهاد قضائی مهمی در هر کشوری است و جرم انتسابی به
فرد مزبور کمک به بمب گذاری اعلام شده است که جرم کوچکی نیست. از همه مهمتر اینکه دولت
اتریش (که محل خدمت این دیپلمات بوده) اعلام داشته که از دیپلمات مزبور سلب مصونیت
می کند.
سلب مصونیت از دیپلمات به چه معناست؟
بنا به «کنوانسیون وین ناظر بر روابط دیپلماتیک مصوب 1961» دیپلمات یک کشور
نزد کشور پذیرنده از مصونیت برخوردار است به گونه ای که دولت پذیرنده نمی تواند او
را تحت تعقیب قضایی قرار دهد. اما، همین کنوانسیون تصریح دارد که این امتیاز در محدوده
دولت پذیرنده است و نه خارج از آن.
از اعلام دولت اتریش مبنی بر اینکه مصونیت قضایی را از دیپلمات جمهوری اسلامی
سلب می کند، چنین مستفاد می شود که دولت اتریش با سلب مصونیت او به عنوان دیپلمات
میهمان نزد اتریش راه را بر تعقیب قضایی او توسط کشوری دیگر (بلژیک و آلمان) باز
می گذارد.
به عبارت دیگر، اگر اتریش مایل بود می توانست با «چشم پوشی» فرد مزبور را به
عنوان «عنصر نامطلوب» اخراج کند تا در دست هیچ کشور دیگری گرفتار نماند. اما،
اتریش نه تنها مبادرت به اخراج او نکرده بلکه سخت ترین تصمیم را درباره او اتخاذ
کرده تا از روند بازجویی و احیاناً تعقیب قضایی نیز معاف نشود.
«دستگیری» فرد مزبور در آلمان، «سلب مصونیت» از او در اتریش و «اعلام مجرمیت»
علیه او در بلژیک در یک کلام بسان «آوار» ی است که می تواند برای تخریب روابط
ایران و اروپا عمل کند به ویژه هنگامی که به یادآوریم اطلاع رسانی درباره دستگیری
او روز پیش از سفر حسن روحانی به سوئیس و اتریش برای نجات برجام اروپایی صورت
گرفت. اهمیت موضوع تا آنجا بود که صدراعظم اتریش از حسن روحانی خواست که برای
«شفافیت کامل» در مورد اتهام دخالت دیپلمات ایرانی در پرونده اقدام برای بمبگذاری،
با دولت اتریش همکاری کند.
به رغم این در خواست اتریش، وزارت خارجه ایران در همان روز اعلام داشت که
سفیران آلمان و بلژیک به این وزارتخانه فراخوانده شده و مراتب اعتراض شدید جمهوری
اسلامی توسط عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه، به آنان درباره دستگیری دیپلمات مزبور
ابلاغ شد. این یعنی تهران انتساب مجرمیت علیه او را قبول ندارد.
احضار سفیر ایران به سرویس امنیتی هلند!
آنچه موجب تحیر و تشدید پرسش هاست خبری است که روزنامه کیهان اطلاع رسانی کرده
است. در پی اخراج دو دیپلمات ایرانی از هلند، کیهان نوشته است که "سوم خرداد
سازمان اطلاعات و امنيت هلند (AIVD) در اقدامی که پیش از این در هیچ کشور دیگری رخ نداده" سفیر
ایران را به این سازمان فراخوانده و شواهدی به او ارائه داده که دو دیپلمات ایرانی
در ماجرا چند قتل در هلند دست داشته و آنان باید اخراج شوند.
اگر این خبر درست باشد موجب حیرت است که سفیر یک کشور به یک سرویس امنیتی –نه
وزارت خارجه- فراخوانده شود و اگر این خبر نادرست است وزارت خارجه ایران باید نسبت
به تکذیب آن واکنش سریع از خود نشان می داد.
بنا به گفته کیهان سازمان اطلاعات هلند از سفارت و وزارت امور خارجه ایران
خواسته از رسانه ای کردن موضوع پرهیز کند و "وزارت امور خارجه ایران باید از
هرگونه واکنش و اقدام متقابل در این زمینه خودداری کند."
آنچه موید خبررسانی کیهان است این که وزارت خارجه ایران هم از رسانه ای کردن
موضوع و هم از اقدام متقابل تلافی جویانه خودداری کرده بود.
وزارت خارجه پاسخ دهد
اطلاع رسانی سازمان امنیت هلند درباره اخراج دو دیپلمات ایرانی از این کشور و
متعاقب آن اطلاع رسانی دادستانی کل بلژیک درباره دستگیری یک دیپلمات ایرانی در
آلمان این پرسش را متبادر می سازد که آیا این دو پرونده با هم مرتبط هستند یا نه؟
پاسخ به این پرسش را فقط نهادهای امنیتی می توانند بدهند. اما، در حد گمانه
زنی به شرح آنچه گفته شد، وزارت خارجه ایران باید به پرسش های زیر پاسخ دهد:
یکم: اگربه گفته سخنگو، اخراج دو دیپلمات ایرانی «غیرقانونی» بوده و مراتب
اعتراض تهران «بلافاصله» با احضار سفیر هلند به او ابلاغ شده بود، چرا اطلاع رسانی
در این خصوص همان موقع صورت نگرفت؟ چرا پس از خبررسانی سازمان امنیت هلند مبنی بر
اخراج دو دیپلمات، هفته یا هفته ها پس از احضار سفیر هلند خبر احضار او توسط وزارت
خارجه ایران اطلاع داده شد؟
دوم: عیناً مانند مورد بالا تا زمانی که خبر دستگیری دیپلمات دیگر در آلمان
توسط بلژیک اطلاع رسانی نشده بود چرا وزارت خارجه واکنش نشان نداد؟ مگر دستگیری یک
دیپلمات که قرار است از او سلب مصونیت دیپلماتیک شود، خبر کوچکی است؟
سوم: بنا به اعلام تهران سفیران آلمان و بلژیک در رابطه با دستگیری دیپلمات
مزبور به وزارت خارجه احضار شده اند. چرا وزارت خارجه سفیر اتریش را که کشورش گفته
از دیپلمات ایرانی سلب مصونیت می کند، به وزارت خارجه احضار نکرده و اعتراض خود را نشان نداده است؟
چهارم: از همه مهم تر سخنگوی وزارت خارجه باید با شفافیت کامل پاسخ دهد که اگر
تهران به دستگیری دیپلمات ایرانی به شدت معترض است، چه اقداماتی را برای رهایی او
به عمل آورده یا به عمل خواهد آورد. دستگیری و بازداشت یک دیپلمات به هیچ وجه موضوع
کوچکی نیست که کشوری مایل باشد از آن چشم پوشی کند.
نتیجه اینکه تا کنون چهار کشور اروپایی (هلند، بلژیک، اتریش و آلمان) هر یک به
گونه ای نسبت به اخراج یا دستگیری دیپلمات های ایرانی اقداماتی را به عمل آورده
اند که تند و گزنده و خطیر است. آیا آنچه از وزارت خارجه ایران شاهد بودیم چیزی جز
تشدید ابهامات نیست.
منبع: ایران
اینترنشنال
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر