شرایط خطیری که ترامپ برای اقتصاد کشور رقم زده، ظاهراً رهبر جمهوری اسلامی را
متقاعد کرده که با عدم تصویب لایحه مزبور، بهانه بیشتر به ترامپ نداده و برجام
اروپایی را بر باد ندهد. از این رو، شورای نگهبان با نظر پنهانی رهبر، لایحه مزبور
را از تصویب گذرانده تا آواری بیشتر از آنچه ترامپ بر سر اقتصاد کشور خراب کرده،
به دست خود نظام بر سر نظام ویران نشود. این یعنی احتمالا آیت الله خامنه ای از سر اکراه با برجام 2 موافقت کرده است.
تصویب اصلاحیه لایحه تامین
مالی مبارزه با تروریسم: آیا برجام 2 کلید خورده است؟
کمتر از دو ماه پیش بود که در 30 خرداد 1397 / 20 ژوئن 2018 آیت الله خامنه ای
در یک موضعگیری تند و علنی در مخالفت با «لایحه پیوستن به کنوانسیون بین‌المللی
مقابله با تامین مالی تروریسم و مبارزه با پولشویی»، تصویب آن توسط مجلس شورای
اسلامی را نشانه «مرعوب بودن» دانست و گفت: «قدرت‌های بزرگ بر اساس منافع و مصالح
خود این معاهدات بین‌المللی را آماده می‌کنند و دولت‌های همسو یا مرعوب هم این
کنوانسیون‌ها را در کشورشان تصویب می‌کنند.»
این واکنش تند و علنی آیت الله خامنه ای در پی یکی از جنجالی ترین روز های
مجلس شورا در روز اول خرداد/ ۲۲ مه بود که برخی نمایندگان تصویب آن را "خیانت"
به کشور می دانستند. احمد علم الهدا ، امام جمعه مشهد و عضو خبرگان، نیز خطاب به
نمایندگان گفته بود «وطن فروش نباشید». شدت مخالفت تا آنجا بود که علی مطهری، نائب
رییس مجلس، گفته بود که در پی این اظهارات علم الهدا پیامک های تهدیدآمیز به نمایندگان
موافق لایحه ارسال شده بود .
اما، در جانب موافقان لایحه علی لاریجانی، رییس مجلس، در موافقت با تصویب آن گفته
بود که رهبر در این باره نظری ندارد و موضوع را به مجلس واگذار کرده است. با اعلام
نظر صریح آیت الله خامنه ای دیگر روشن شد که شخص رهبر جمهوری اسلامی، اولین مخالف
تصویب این لایحه است تا آنجا که تصویب آن را نشانه مرعوب بودن دانسته بود.
اما، به رغم این مخالفت آشکار رهبر، عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، در
روز 20 مرداد اعلام کرد که قانون اصلاح لایحه
تامین مالی مبارزه با تروریسم در این شورا مورد بررسی قرار گرفت و عدم مغایرت
آن با شرع و قانون از تصویب این شورا گذشت.
به این ترتیب، شورای نگهبان یعنی یکی از محافظه کارترین نهادهای جمهوری اسلامی
که تحت استیلای فردی همچون احمد جنتی است، به رغم مخالفت رهبرلایحه ای را از تصویب
گذراند که احمد علم الهدا تصویب آن را "وطن فروشی" دانسته بود. شدت
مخالفت با این لایحه را آنجا می توان دریافت کرد که برای مثال عبدالرضا مصری، عضو
فراکسیون نمایندگان ولایی، در مخالفت با آن گفته بود «از نظر این کنوانسیون، سپاه
پاسداران سازمان تروریستی است و ما باید افرادی مانند سردار رضایی، دکتر ولایتی،
حاج قاسم سلیمانی و سردار وحیدی را به عنوان مصادیق تروریسم به غرب تحویل بدهیم.
اگر می‌توانید پا روی آرمان‌های انقلاب بگذارید، این کنوانسیون را تصویب کنید.»
اگر چنین مخالفتی از سوی برخی
نمایندگان و شخص رهبر با تصویب این لایحه وجود داشت، تصویب آن توسط شورای نگهبان
را چگونه باید تفسیر کرد؟ چرا شورای نگهبان آن را از تصویب گذراند؟
واقعگرایی در شرایط تحریم
برخی معتقدند که جمهوری اسلامی اگر چه نظامی ایدئولوژیک است و همه چیز را از
لنز ایدئولوژی می بیند، اما، نشان داده که به وقت مقتضی واقعگرایی یا عملگرایی را
در پیش می گیرد. اگر این مفروض را درست بدانیم قطعا تصویب لایحه مزبور را
باید یکی از واقعگرایانه ترین اقدامات
جمهوری اسلامی و فاصله گرفتن از ایدئولوژی دانست.
اما، این واقعگرایی ناشی از چیست؟ چرا شورای نگهبان به رغم مخالفت علنی رهبر و
سر و صدای بسیاری از نمایندگان سرانجام این لایحه جنجالی را از تصویب گذراند؟
پاسخ را باید در محتوای پرمخاطره عدم تصویب این لایحه جست. دولت حسن روحانی گفته
بود این لایحه در مرحله کارشناسی در شورایی متشکل از رییس بانک مرکزی، وزرای
اقتصاد، اطلاعات، امور خارجه، کشور و صنعت،معدن و تجارت از تصویب همگان گذشته بود.
این یعنی کلیه این افراد صاحب نظر موافقت خود را با ضرورت تصویب این لایحه اعلام
کرده بودند.
تردیدی نیست که این اتفاق نظر در این شورا ناظر به شرایط خطیری است که بازگشت
تحریم های امریکا کیان نظام جمهوری اسلامی ایران را تهدید می کند. این کارشناسان
واقفند اگر برجام اروپایی (برجام منهای امریکا) برهم بخورد، نتیجه بلافصل آن این
خواهد بود که اتحادیه اروپا نیز به تحریم های ترامپ علیه ایران خواهد پیوست.
از آن بدتر، بازگشت به تحریم های پیشا برجام به گونه ای خواهد بود که ایران را
تحت "فصل هفتم منشور ملل متحد" قرار خواهد داد. فصل هفتم منشور ملل متحد
فصلی است که به این سازمان اجازه می دهد که علیه کشور ناقض صلح و امنیت بین المللی
دست به "اقدام نظامی" بزند. بازگشتن ایران به این فصل از منشور در حالی خواهد
بود که در کاخ سفید، ترامپ مترصد کمترین فرصت است تا سنگین ترین ضربات را به تهران
وارد کند.
در حالی که از نظرسازمان FATF مثلا حزب الله لبنان در ردیف سازمان های تروریستی قرار دارد و
تصویب لایحه مزبور تعهدات سنگینی را در مبارزه با سازمان های تروریستی برای جمهوری
اسلامی به همراه می آورد، اما، عدم تصویب آن موجب می شد که نظام بانکی ایران در
دَم تحت تحریم قرارگیرد و سوئیفت ایران دوباره قطع شود و اندک ارتباط بانکی و
تجاری که اتحادیه اروپا در مخالفت با ترامپ تلاش دارد با ایران برقرار نگه دارد،
بر باد رود.
آیا برجام 2 کلید خورده است؟
حسن روحانی گفته بود که در پی توافق هسته ای ایران و غرب (برجام)، ضروری است
که برجام 2 و 3 و 4 را آغاز کنیم. برجام 1 عبارت بود از توافق هسته ای با غرب. این
در حالی است که پرونده اختلافات ایران و غرب منحصر به پرونده هسته ای نبود. مخالفت
غرب با جمهوری اسلامی در موضوعات دیگر از جمله حمایت از تروریسم، پرونده موشکی
تهدیدآمیز، نفوذ در منطقه و حقوق بشر، دیگر موضوعات ملتهبی است که روابط ایران و
غرب را برای 4 دهه از یک مسیر سالم دور ساخته است.
حسن روحانی با برگزیدن سیاست خارجی "تعامل سازنده با جهان" (بدون
استثنا کردن اسرائیل و امریکا) ظاهراً به دنبال حل همه مشکلات با غرب بود. او از
این ایده خود باعنوان برجام 2 و 3 و 4 نامبرده بود که در دَم مورد مخالفت آیت الله
خامنه ای قرار گرفته بود.
مساله تروریسم و پولشویی یکی از موضوعات جدی اختلاف برانگیز بین ایران و غرب است
که دیدیم لایحه دولت قویاً مورد مخالفت علی خامنه ای قرار گرفت. اما، شرایط خطیری
که ترامپ برای اقتصاد کشور رقم زده، ظاهراً رهبر جمهوری اسلامی را متقاعد کرده که
با عدم تصویب لایحه مزبور، بهانه بیشتر به ترامپ نداده و برجام اروپایی را بر باد
ندهد. از این رو، شورای نگهبان با نظر پنهانی رهبر، لایحه مزبور را از تصویب
گذرانده تا آواری بیشتر از آنچه ترامپ بر سر اقتصاد کشور خراب کرده، به دست خود
نظام بر سر نظام ویران نشود. این یعنی احتمالا آیت الله خامنه ای از سر اکراه با برجام 2 موافقت کرده است.
منبع: ایران
اینترنشنال
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر