با این شواهد ( یعنی بحران اقتصادی در ایران، خبرسازی نشریه الجریده، دیدار
ظریف با بن علوی، دیدار بن علوی با متیس و مردود ندانستن مذاکره توسط روحانی) دور
از احتمال نیست که فعل و انفعالاتی برای گفتگوی ایران و امریکا حتی اگر این گفتگوها
به طور محرمانانه صورت پذیرد، در حال انجام است. ای بسا، این گفتگوهای محرمانانه
شکل علنی نیز بگیرد و مثلا در حاشیه مجمع عمومی نیز صورت بگیرد.
دیدار ترامپ و روحانی:
ممتنع یا محتمل؟
گمانه زنی های جسته و گریخته ای از دیدار رییسان جمهوری ایران و امریکا بر سر
زبان ها افتاده است. حتی محل و زمان این دیدار را ماه های آینده در اجلاس سالانه
مجمع عمومی سازمان ملل گمانه زنی کرده اند. این گمانه زنی بر اساس کدامین شواهد
است؟ آیا دیدار این دو محتمل است؟
درخواست ترامپ برای دیدار با روحانی
محمود واعظی رییس نهاد ریاست جمهوری گفته که در سفر سال گذشته حسن روحانی به
نیویورک، دونالد ترامپ 8 بار تقاضای دیدار با همتای ایرانی خود را داشت که همگی
توسط روحانی رد شد. با رد این درخواست، ترامپ در نطق خود در مجمع عمومی لحنی تندی
علیه تهران گرفت. روند تنش افزایی بین دو سو، از آن پس افزایش یافت تا جایی که
اخیراً روحانی به امریکا هشدار داد که با "دم شیر بازی نکند" و ترامپ
پاسخ داد که "ديگر هرگز آمريكا را تهديد نكن چون عواقبى دارد كه در تاريخ
كمتر كسى آن را تجربه كرده است."
اما، نظام بین الملل از این دست لفاظی ها تند رهبران علیه یکدیگر بسیار دیده
است از جمله در لفاظی های تند میان رهبر کره شمالی و ترامپ که در نهایت به دیدار دو
رهبر منتهی شد. این یعنی هر زمان می توان توقع رویدادی غیر منتظره داشت. برای مثال
سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به پیشنهاد رئیس جمهور آمریکا برای دیدار با همتای
ایرانی اش گفت که جمهوری اسلامی از مذاکره «واهمه ندارد» اما «بعید است ترامپ اهل
مذاکره باشد».
حسن روحانی نیز در گفتگوی تلویزیونی اخیر خود، اصل مذاکره با
امریکا را مردود ندانست. او موضوع مذاکره را درخواست غرامت ایران از امریکا دانست.
این یعنی اصل مذاکره در نظر او مردود نیست. موضوع مذاکره مهم است. گواه اینکه او
با اصل مذاکره مخالفت ندارد این گفته اوست که گفت «گام اول آمریکا برای مذاکره رفع
تحریم‌هاست.»
این دقیقاً یادآور شرایطی است که آیت الله خامنه ای را واداشت به مقتضای
شرایطی خاص تحریم ها در دوران اوباما، حاضر به گفتگو با دولت امریکا –شیطان بزرگ!-
شود؛ کفتگوهایی که او آن را نرمش قهرمانانه نام نهاد و گفت ضرورت این نرمش دفع شر [بخوانید
رفع تحریم های فلج کننده] است.
این وضعیت دشوار بر اقتصاد ایران اینک با سیاست ها ی سختگیرانه ترامپ بازگشته
است. او نه تنها از برجام بیرون خارج شده بلکه سلسله تحریم های کمرشکنی را در
دستور کار دارد که ای بسا فروش نفت ایران را به صفر تقلیل دهد. آثار این شوک ترامپ
اینک بر وضعیت وخیم اقتصاد ایران به خوبی مشهود است تا آنجا که دلار افسار گسیخته
و تا اینجا به بیش از 11 هزار تومان رسیده، وضعیت کسب و کار دچار اختلال جدی شده و
شورش هایی را در اقصا نقاط ایران دامن زده است. از این رو، گمان می رود که با آغاز
تحریم ها، وضعیت اقتصاد ایران به شدت رو به وخامت بگذارد.
تحریم دیگر نعمت نیست
اما، نکته جالب توجه این است که در دور جدید تحریم های پیش رو، شاهد نیستیم که
آیت الله خامنه ای این بار، به استقبال تحریم ها برود. کشور را در شرایط بدر و
خیبر بداند.تحریم را نعمت بداند. ایران را کشوری بداند که چهل سال با تحریم خو
کرده است. مدعی شود که جمهوری اسلامی می تواند تحریم ها را دور بزند و...
این سکوت او و وخامت بازار گواه آن است که او دیگر نمی تواند با لفاظی های شعارگونه
حتی مسکّنی چند ساعته برای کشور تجویز کنند. به عبارت دیگر واقعیت های درناک
اقتصادی یک به یک خود را بر همه چیز حتی بر ادبیات رهبر تحمیل کرده است. او دیده
که نهایت امید دادن حسن روحانی به مردم این است که پس از دور جدید تحریم ها، دولت
خواهد توانست کالاهای اساسی را (شامل گوشت قرمز، گندم، آرد، نان، برنج، روغن نباتی،
شکر، کره، جو، ذرت، کنجاله سویا، گوشت مرغ، شیر خشک صنعتی، شیر خام، کود اوره، کود
فسفات و پتاس) تأمین کند. اما، با وجود این، وی قول نداده که دولت بتواند در همین
کالاها، تثبیت قیمت برقرار کند.
ترامپ و مذاکره بدون قید و شرط
دونالد ترامپ گرچه یک سیاستمدار نیست ولی یک بازرگان حرفه ای است. در حالی که
وزیر خارجه او 12 شرط سنگین را برای مذاکره با جمهوری اسلامی مطرح کرده بود، ترامپ
به یک باره آمادگی خود را برای گفتگوی بی قید و شرط با ایران اعلام کرد.
این موضع جدید او مشابه درخواست سال گذشته او در حاشیه مجمع عمومی است که
خواستار گفتگو با ایران شده بود. او می داند که نظام های ورشکسته (Failure state) نیاز دارند تا آبرومندانه و در
پشت پرده "بده و بستان" کنند. او در واقع به این وسیله، راه را برای
گفتگو گشوده تا شروط خود را در دیدار خصوصی به جمهوری اسلامی تحمیل کند. او می
داند که آیت الله خامنه ای برای حفظ خود و نظامش باز هم حاضر به نرمش قهرمانانه!
هست به شرط آنکه بتواند در درون کشور مدعی شود که از نقطه برابر و بدون پیش شرط با
ترامپ وارد گفتگو شده است.
در این میان خبرنشریه
عربی الجریده چاپ کویت مبنی بر اینکه
ترامپ 7 شرط ایران برای مذاکره با امریکا را پذیرفته، در واقع یک خبرسازی است که
این نشریه با پول جمهوری اسلامی دست به چنین خبرسازی زده تا دیدار احتمالی روحانی
و ترامپ را در وضعیت برابر و نه از موضع
برتر ترامپ توجیه سازد.
در حالی که ترامپ گفته هیچ شرطی برای مذاکره با ایران ندارد، این نشریه به
استناد برخی دیپلمات ها در ایران –بدون آنکه نامی از آنان بببرد- مدعی شده که ترامپ به طور غیر مترقبه ! 7 شرط
را از سوی ایران پذیرفته است. این شرط ها به گفته نشریه کویتی عبارتند از:
بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای و
اجرای تمامی تعهداتش.
توقف تهدیدات نظامی امریکا علیه ایران.
ارائه تضمین در جهت عدم تلاش امریکا برای براندازی نظام.
پایان دادن به اختلاف افکنی میان ایران با کشور‌های عربی توسط امریکا.
پایان دادن به تحریم‌های جدید اقتصادی.
توقف فشار‌های اقتصادی.
توقف فشار به شرکت‌های اروپایی تا آن‌ها به تهران بازگردند.
روشن است که این ادعای نشریه کویتی بیش از آنکه یک خبر باشد، خبرسازی است. اما
چرا چنین خبرسازی در دستور کار این نشریه قرار گرفته است؟
پاسخ را در این می توان یافت که به احتمال زیاد جمهوری اسلامی به این نتیجه
رسیده تا بار دیگر، اما، این بار در برابر ترامپ، دست به نرمش قهرمانانه! بزند تا
بار دیگر از نظام "دفع شر" کند. برای این کار حفظ آبروی رهبر ضرورت اول
است. مهم این نیست که نظام چه امتیازات کلانی مانند مذاکرات هسته ای در پس پرده
خواهد داد. مهم این است که آبروی خامنه ای حفظ شود.
در نخستین تلاش می توان گمانه زنی کرد که پس از دیدار ظریف با بن علوی، همتای
عمانی اش، و سپس دیدار بن علوی با ژنرال متیس ،وزیر دفاع امریکا، همین خواسته به
طرف امریکایی منتقل شده که در نتیجه آن ترامپ با تغییری لحنی آشکار اعلام کرد که
هیچ شرطی برای مذاکره با ایران ندارد. اما، اینکه او 7 شرط مهم را از سوی ایران
پذیرفته باشد بیشتر ریشه در خیال دارد تا واقعیت که صرفا می تواند برای حفظ آبروی
رهبر برای مذاکره احتمالی آتی ارزیابی شود. این خبر مطلقا توسط هیچ رسانه دیگری
تأیید نشده است.
با این شواهد ( یعنی بحران اقتصادی در ایران، خبرسازی نشریه الجریده، دیدار
ظریف با بن علوی، دیدار بن علوی با متیس و مردود ندانستن مذاکره توسط روحانی) دور
از احتمال نیست که فعل و انفعالاتی برای گفتگوی ایران و امریکا حتی اگر این گفتگوها
به طور محرمانانه صورت پذیرد، در حال انجام است. ای بسا، این گفتگوهای محرمانانه
شکل علنی نیز بگیرد و مثلا در حاشیه مجمع عمومی نیز صورت بگیرد.
عدم استقبال خامنه ای از دور جدید تحریم ها، مدعی نشدن اینکه جمهوری اسلامی می
تواند تحریم ها را دور بزند، گردن نهادن او به "برجام اروپایی" و فرمان
ندادن به خروج ایران از برجام که ناقض شروط او برای بقای در برجام است، همه گواه آن است که
جمهوری اسلامی خود را برای نرمش قهرمانانه! دیگر آماده می کند حتی اگر این گفتگوها
در پنهان صورت پذیرد.
https://www.radiofarda.com/a/commentary-on-possible-trump-rouhani-meeting/29417712.html
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر