تشکیل گروه اقدام ایران ابتکاری بی سابقه در تمام ادوار ریاست جمهوری امریکا
پس از انقلاب اسلامی است. از یاد نباید برد که تشکیل این گروه از سوی کسی
(پمپئو) پیشنهاد شده که پیشتر رییس سازمان
جاسوسی امریکا (سیا) بود.
تشکیل "گروه اقدام
ایران"؛ چرا و به چه منظور؟
به باور بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران امور ایران، تمهیدات تنبیهی و
اقدامات ایذائی که تاکنون در دولت ترامپ علیه تهران اتخاذ شده، در هیچ یک از ادوار
ریاست جمهوری پیشین امریکا سابقه ندارد. درست است که "مساله ایران" از فردای اشغال سفارت امریکا به مساله ای مشترک
در تمام ادوار ریاست جمهوری امریکا از کارتر گرفته تا ترامپ تبدیل شده ولی هیچ یک
به شدت و حدت ترامپ بر ایران سخت نگرفته است.
درست است که جرج بوش پسر تا آنجا پیش رفت که جمهوری اسلامی را یکی از کشورهای
محور شرارت نامید و تهدید کرد که همه گزینه ها [اشاره به حمله نظامی] روی میز است،
اما او هم به اندازه ای که در دولت ترامپ شاهدیم، بر ایران تمرکز نکرد. در دولت
بوش شاهد تهدید به حمله نظامی بودیم اما، تحریم نه. اوباما گرچه نظام "تحریم
های فلج کننده" بر ایران وضع کرد، اما، در آغاز گفته بود که "دست
دوستی" به سوی ایران دراز می کند. او پس از آنکه آیت الله خامنه ای دست دوستی
اوباما را "دست چدنی" نامید و به پروژه هسته ای شتاب داد، به سوی وضع
تحریم ها رفت.
اما، دونالد ترامپ تنها رییس جمهوری است که سرشاخ شدن با تهران را از همان
آغاز در کارزار انتخاباتی اش کلید زد. با ورود به کاخ سفید برجام را یک معامله بد
دانست. برای خروج از برجام، رکس تیلرسون وزیر خارجه اش را که مخالف خروج از برجام
بود، مستعفی کرد و جان بولتون –یکی از تندترین سیاستمداران امریکا که قبلا خواستار
سرنگونی جمهوری اسلامی شده بود- را به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید برگزید. در
گام بعدی ترامپ در کمتر از دوسال از ریاست جمهوری اش از برجام خارج شد و به این
نیز بسنده نکرد و مجموعه ای از تحریم های جدید را در دستور کار خود قرار داده که
تا همینجا بازار ارز و اقتصاد ایران را به شدت ملتهب نموده است.
اما، به رغم این همه اقدامات در عرض کمتر از دو سال، آشکار است که ترامپ و تیم
او برنامه های بیستری برای مقابله با تهران دارند. تازه ترین این تمهیدات تشکیل
"گروه اقدام ایران" توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا، در این
وزارتخانه است که این نیز به نوبه خود اقدامی بی سابقه در تمام ادوار ریاست جمهوری
امریکاست.
تشکیل گروه اقدام ایران چرا و برای چه منظور است؟ اهداف آن چیست؟ و چه چیز را باید انتظار داشت؟
"گروه اقدام ایران" چرا و به چه
منظور؟
گفته شد که تشکیل گروه اقدام ایران ابتکاری بی سابقه در تمام ادوار ریاست
جمهوری امریکا پس از انقلاب اسلامی است. از یاد نباید برد که تشکیل این گروه از
سوی کسی (پمپئو) پیشنهاد شده که پیشتر
رییس سازمان جاسوسی امریکا (سیا) بود. همچنین او کسی است که 12 شرط سنگین برای
گشودن باب گفتگو با تهران وضع کرده و گفته که: «ما فشار مالی بی سابقه ای را علیه
رژیم ایران بکار خواهیم گرفت... و این تازه آغاز کار است.»
اینک در تازه ترین تمهیدات خود، وی گروه اقدام ایران را در درون وزارت خارجه
امریکا تأسیس کرده و برآیان هوک را به سرپرستی این گروه منصوب کرده است. جزئیات
زیادی از ساختار تشکیلاتی این گروه بیرون نیآمده ولی روشن است که حوزه اختیارات
این گروه به مراتب گسترده از میز ایران در وزارت خارجه امریکاست. در اهمیت این
اقدام همین بس که به یاد آوریم چنین گروهی در دولت ترامپ برای مقابله با کره شمالی
که امریکا را تهدید به بمباران هسته ای کرده بود، تشکیل نشد. چه شده است که پمپئو
دست به تشکیل گروه اقدام ایران زده است؟
جمهوری اسلامی ضعیف ترین حلقه
اگر دونالد ترامپ در سیاست خارجی خود با 10 چالش (مثلا کره شمالی،
چین،..) رو به رو باشد، به گمان قوی، وی جمهوری
اسلامی را ضعیف ترین حلقه از کشورهای چالش برانگیز برای امریکا می بیند. ارزیابی
او این است که جمهوری اسلامی ضعیف ترین حلقه به شمار می رود که در پاسخ به تحریم
اقتصادی از پروژه هسته ای خود دست شسته است. اقتصاد متزلزلی را داراست که شدیداً
از تحریم ها ضربه خورده است. هیچ کشور متحد استراتژیکی ندارد. در روابط خارجی خود
در تنش حداکثری با بسیاری از کشورهای جهان از جمله برخی از همسایگان (مثلا
عربستان) بسر می برد. اختلافات داخلی ایران بر کسی پوشیده نیست. اعتماد ملی در
درون کشور به شدت آسیب دیده است. فاصله بین حکومت و مردم به شدت افزایش پیدا کرده
است. شکاف های قومی، جنسیتی، طبقاتی و... به شدت افزایش یافته است و اعتراضات و
تظاهرات های خیابانی به شدت و به تناوب تکرار می شود و بسیار دلایلی دیگر که همگی
دلالت بر گسیختگی اوضاع کشور می کند.
کافی است به یاد آوریم که حسن روحانی در ارزیابی تاثیرگذاری تحریم ها گفته
بود: "ما وقتی می‌گوییم باید تحریم‌های ظالمانه رفع شود بعضی‌ها چشمان‌شان زیاد
نچرخد. تحریم‌های ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید و مشکل محیط زیست،
اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود، منابع آبی زیاد شده و بانک‌ها احیا شوند."
در چنین شرایطی دولت ترامپ تردیدی بر خود راه نداده که می تواند با اعمال فشار
بر ایران به نتیجه مطلوب برسد؛ چه اینکه آن نتیجه "تغییر رفتار رژیم"
باشد یا "تغییر رژیم".
چنین نتیجه ای نیاز مبرم دونالد ترامپ تا انتخابات آتی کنگره است که به مقتضای
فضایی انتخاباتی از هم اکنون می داند که آماج حملات مخالفان داخلی به دلیل پرونده
های فساد اخلاقی و مالی و ارتباط با بیگانه (روسیه) و... قرار خواهد گرفت.
ترامپ برای اینکه کنگره را به دمکرات ها نبازد باید دستآورد بزرگی را به مردم
امریکا نشان دهد. در حالی که او گمان دارد مشکل خلع سلاح کره شمالی را حل کرده (در
حالی که تردیدهای جدی در آن وجود دارد)، کدام دستآورد برای او می توان متصور شد بهتر
از تغییر رفتار رژیم در ایران یا تغییر رژیم در ایران.
چنین دستآوردی اگر تحقق پیدا کند، نه تنها به کمک ترامپ در انتخابات کنگره می
آید بلکه نظم خاورمیانه را به سود امریکا و متحدان منطقه ای اش (اسرائیل و
عربستان) قویاً تغییر خواهد داد.
گروهی برای تسریع در دستآوردها
پمپئو با هدف تسریع در به دست آوردن دستآورد مزبور ضرورت را در این دیده که گروهی
برای هماهنگی کلیه اقدامات امریکا تشکیل دهد. هدف از این اقدام تنگتر کردن حلقه
های فشار بر ایران در شرایط بی ثبات داخلی است.
از سوی دیگر نباید از یاد برد که ضرورت تشکیل چنین گروهی ناشی از جریان مقاومت
ضد تحریمی است که از گوشه گوشه جهان به گوش می خورد. کم نیستند کشورهایی که اعلام
کرده اند خود را ملتزم به رعایت تحریم های یکجانبه امریکا نمی دانند. از ترکیه در
همسایگی ایران تا قدرت های جهانی مانند چین و اتحادیه اروپا در شمول کشورهایی
هستند که مخالفت خود را با این تحریم ها اعلام داشته اند. تأثیرگذاری تحریم امریکا
ناممکن است اگر دولت ترامپ نتواند همچون دولت اوباما اجماعی جهانی در اعمال تحریم
بر ایران به وجود آورد.
گروه اقدام ایران، راهبردی است برای تنظیم قوانین تنبیهی، هماهنگ کردن آن در
داخل و خارج امریکا، نظارت بر پیشرفت تحریم ها و همزمان ایجاد کانال های موازی
برای مذاکره پنهانی با جمهوری اسلامی با هدف تسریع در دستیافتن به نتیجه تا پیش از
انتخابات کنگره.
بی دلیل نیست که جواد ظریف در توئیتی با اشاره به تشابهی که میان شرایط کنونی
و کودتا علیه دولت مصدق می بیند، برنامه تغییر رژیم در ایران را در دستورکار دولت ترامپ
می بینید. او در توئیتی نوشت:« 65 سال قبل
در چنین روزی، آمریکا دولت منتخب مردمی دکتر مصدق را سرنگون کرده، رژیم خودکامه را
دوباره حاکم کرد و برای 25 سال بعد مردم ایران را تحت استیلای خویش قرار داد.
اکنون نیز "گروه اقدام" آن کشور از طریق فشار، دروغ پردازی و عوامفریبی
آرزوی تکرار همان سناریو را در سر می پروراند. دوباره هرگز.»
منبع: ایران
اینترنشنال
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر