ارتش گو اینکه می داند چه خشونتی را در درون کشور به کار بسته تا ریشه اخوان را بخشکاند ولی آن را خدمتی به مصر، اسرائیل، امریکا و منطقه خاورمیانه قلمداد می کند که نگذاشت یک جریان بنیاد گرا با وسعت و قدرتی که اخوان المسلمین دارد، امنیت همه را بر هم بزند.
سکوت در برابر خشونت عریانی که ارتش برای سرکوب طرفداران مرسی به کارگرفته، کمترین انتظار ژنرال السیسی از امریکاست که گمان دارد امریکا می باید بهتر از هر کسی قدردان ریسکی باشد که وی پذیرفته تا اوضاع را به دوران حسنی مبارک باز گرداند.
چرخش در سیاست خارجی مصربه سوی مسکو
دیدار سپهبد عبدالفتاح
السیسی، وزیر دفاع مصر، از مسکو (13 فوریه 2014) می تواند چرخشی بزرگ در سیاست
خارجی مصر به سوی مسکو تلقی گردد. برای درک آنچه در عرصه سیاست خارجی مصر در حال
رخ دادن است، کافی است به یاد آریم که انور سادات در ژوئیه 1972 طی تصمیمی غضب
آلود فرمان اخراج بیست هزار کارشناس نظامی و غیر نظامی روس که در پروژه های مهمی
در این کشور مشغول کار بودند، صادر کرد. حضور این تعداد کارشناس روس در دهه پنجاه
و شصت میلادی در مصر نشان روابط تنگاتنگی
بود که عبدالناصر با مسکو پی ریخته بود.
اخراج کارشناسان
روس و گسستن روابط تنگاتنگ قاهره با مسکو،
آغاز تجدید رابطه مصر با واشنگتن بود که از سال 1967 در قطع روابط سیاسی بسر می
بردند. بازگشایی سفارت امریکا در قاهره در سال 1974، نشانی از پی ریزی اتحادی
استراتژیک با امریکا بود که در مسیر مخالف عبدالناصر پیش می رفت.
دگردیسی در سیاست
خارجی مصر آنگاه شکل کامل به خود گرفت که سادات در سال 1976 (دو سال پی از تجدید
رابطه با امریکا) فرمان لغو "قرارداد مودت و دوستی بین قاهره و مسکو" را
اعلام نمود و متعاقب آن در 1978 تجدید ساختار ارتش مصر را بر اساس سلاح های
امریکایی بنیاد نهاد.
چنین شد که پس از
صلح با اسرائیل بر اساس قرارداد کمپ دیوید (مارس 1979)، از آن پس مصر (بعد از
اسرائیل) بزرگ ترین دریافت کننده کمک های نظامی از امریکا به شمار می رود. بر اساس
قرارداد کمپ دیوید، امریکا همچنین متعهد شد که سالانه دو میلیارد دلار کمک بلاعوض
(3/1 میلیارد در بخش نظامی و 850 میلیون دلار کمک اقتصادی) در اختیار مصر قرار دهد
تا تضمینی باشد بر پایداری صلح با اسرائیل.
ارتش مصر شرط پایداری پیمان کمپ دیوید
حسنی مبارک به
عنوان خلف سادات در طول زمامداری خود با کمک ارتش و توسل به مشت آهنین هر صدای
مخالف با قراداد کمپ دیوید را که سادات برای آن جان باخته بود، سرکوب کرد.
با بالا گرفتن
اعتراضات مردمی علیه مبارک، کمترین انتظار ارتش مصر از امریکا برای زنده نگه داشتن
کمپ دیوید از گزند مخالفان سرسخت آن، این بود واشنگتن قدردان نقش محوری مبارک در
ساختار قدرت باشد. اما، پیوستن دولت اوباما به موج اعتراضات مردمی علیه مبارک، تیر
خلاصی بود که پایان حکومت 33 ساله مبارک را تنها در 18 روز رقم زد.
چنین شد که با
برکناری مبارک، رییس جمهوری اسلامگرا و زخم خورده از نظامیان (محمد مرسی) به قدرت
برسد تا در نخستین اقدامات خود دست به تصفیه ارتش بزند؛ ارتشی که قوام پیمان کمپ
دیوید به او بسته است.
براندزی خونین
محمد مرسی توسط ارتش به محوریت ژنرال السیسی، دست کم این انتظار ارتش را همراه
داشت که امریکا قدردان ریشه کن کردن خطر اخوان برای قرارداد کمپ دیوید باشد.
در تحلیل ارتش
مصر، برهم خوردن پیمان کمپ دیوید به معنی افروخته شدن آتش دوباره جنگی است که نه
تنها دامن مصر را بلکه اسرائیل (متحد استراتژیک امریکا) را نیز خواهد گرفت.
با چنین تحلیلی ارتش
گو اینکه می داند چه خشونتی را در درون کشور به کار بسته تا ریشه اخوان را بخشکاند
ولی آن را خدمتی به مصر، اسرائیل، امریکا و منطقه خاورمیانه قلمداد می کند که
نگذاشت یک جریان بنیاد گرا با وسعت و
قدرتی که اخوان المسلمین دارد، امنیت همه را بر هم بزند.
سکوت در برابر
خشونت عریانی که ارتش برای سرکوب طرفداران مرسی به کارگرفته، کمترین انتظار ژنرال
السیسی از امریکاست که گمان دارد امریکا می باید بهتر از هر کسی قدردان ریسکی باشد
که وی پذیرفته تا اوضاع را به دوران حسنی مبارک باز گرداند.
قطع کمک های امریکا
به رغم تعلل دولت
اوباما تاکنون در شناسائی کودتایی که منتهی به سرنگونی دولت قانونی مرسی شد، سرانجام
دولت اوباما در اکتبر 2013 تحت فشار افکار جهانی و داخلی تصمیم به تعلیق بخشی از
کمک های خود به مصر گرفت.
وزارت‌خارجه امریکا
اعلام کرد این تصمیم را در راستای ضرورت "پیشرفتی واقعی" به سمت برگزاری
انتخابات آزاد و مردمی در مصر اتخاذ کرده است. این تصمیم شامل تعلیق واگذاری چند
فروند بالگردهای آپاچی، هواپیماهای جنگنده اف۱۶، تانک های آبرامز و نیز ارسال ۲۶۰ میلیون
دلار کمک مالی به مصر می شود.
بسی جالب توجه
است که اسرائیل و عربستان سعودی، دو منتقد تصمیم دولت اوباما در تعلیق کمک ها به
مصر هستند. عربستان از اولین حامیان برکناری مرسی بود که در کمتر از دو ساعت دولت
موقت عدلی منصور را به رسمیت شناخت و اسرائیل نیز نگران بازگشت اسلامگراهای
بنیادگرا به قدرت است.
واکنش دولت مصر،
اما، از هر واکنشی معنادارتر بود. بدر عبدالعاطی سخنگوی وزارت امور خارجه مصر تاکید
کرد که تصمیم آمریکا چه از نظر مضمون آن و چه از نظرزمان اعمال آن، تصمیمی نادرستی است و «این تصمیم پرسش های جدی در
مورد حمایت راهبردی امریکا از تعهدات امنیتی مصر [به پیمان کمپ دیوید] مطرح می کند.»
بدیهی است ژنرال
السیسی که واژگونی مبارک را در اثر همسویی
امریکا با مردم معترض دیده بود، تردید نداشته باشد که کنترل اوضاع داخلی مغایر با
تمکین به خواست دولت اوباما برای احترام به حقوق بشر است.
چرخش دوباره به سوی مسکو
در کمتر از یک
ماه از تصمیم امریکا مبنی بر تعلیق برخی کمک های خود به مصر، وزیران خارجه و دفاع
روسیه هم زمان در 14 نوامبر 2014 به دعوت طرف مصری سفری به قاهره داشتند تا علامتی
باشد برای چرخش دوباره قاهره به سوی مسکو و فاصله گرفتن از واشنگتن پس از چهار دهه.
در شرایط کنونی
که تنها راه برای السیسی به کار بستن قوه قهریه برای پیشبرد اهداف ارتش است، سکوت
مسکو در برابر آنچه در مصر می گذرد و آمادگی اش برای تامین نیازمندی های تسلیحاتی
مصر دو علامت دلگرم کننده است. بی خود نبود که لاوروف وزیر خارجه روسیه در هنگام
دیدارش اش از مصر از ارزیابی آنچه در تحولات داخلی مصر می گذرد، طفره رفت و در حد
یک جمله نیز لام تا کام لب به سخن نگشود. در مقابل در همین سفر، توافق دو دولت
برای عقد قراردای به مبلغ 3 میلیارد دلار حاصل شد که بر اساس آن مسکو متعهد می شود
سامانه دفاع هوایی، هواپیماهای جنگنده و بالگردهای پیشرفته به مصر بفروشد.
در شرایطی که
وضعیت اقتصادی مصر طی سه سال گذشته شدیدا رو به وخامت گذاشته، نکته مهم در این
قرارداد آن است که هزینه چنین خرید سنگینی را نه مصر بلکه عربستان برعهده گرفته
است. در ژانویه 2014 عربستان اعلام داشته است که کمکی به مبلغ 4 میلیارد دلاری در اختیار قاهره قرار می دهد. (با
فاصله اندکی از سرنگونی مرسی دولت های عربستان، امارات و کویت در ژوئیه 2013 به
ترتیب وام هایی به مبلغ 5، 4 و 3 میلیارد دلار به دولت موقت کمک کرده بودند.)
به این ترتیب، معامله
قاهره با مسکو به هزینه عربستان علامتی است از ناخشنودی دو متحد امریکا (قاهره و
ریاض) که هر یک دلایل خود را برای دلخوری از امریکا دارند. ریاض از تعلل امریکا در
حمله به بشار اسد پس از استفاده از سلاح شیمایی ناخرسند است و قاهره به دلیل
فشارهای حقوق بشری امریکا و تعلیق کمک هایش شدیدا سرخورده است.
حمایت پوتین از نامزدی السیسی
گو اینکه هدایت دولت
موقت مصر را عدلی منصور برعهده دارد، اما، بر کسی پوشیده نیست که سپهبد السیسی
مردم قدرتمند این روزهای مصر است که همچون سلف خود حسنی مبارک سیاست مشت آهنین را
برای کنترل اوضاع به کار گرفته است.
ستاد مشترک ارتش
مصر رسما از نامزدی او برای احراز مقام ریاست جمهوری حمایت کرده است. وی از زمان
برکناری مرسی، قانون اساسی جدیدی را از تصویب گذرانده که نقش ارتش در آن برجسته
است.
در شرایطی که
روابط قاهره و واشنگتن گرمی پیشین را ندارد، حمایتی که السیسی در دیدار با پوتین
برای احراز ریاست جمهوری مصر دریافت کرد، دلگرم کننده بود تا بداند در صورت تیره
تر شدن رابطه با امریکا، دولت مصر حمایت سیاسی و نظامی مسکو را خواهد داشت. ولادمیر پوتین در دیدار السیسی به او گفت
که:«اطلاع یافته ام تصمیم مسئولانه ای اتخاذ کرده اید تا نامزد ریاست جمهوری مصر
شوید. از این رو، مایلم به نمایندگی از مردم روسیه برای شما آرزوی موفقیت کنم.»
http://www.radiozamaneh.com/125307
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر