اینکه ماهیت توافق ژنو آیا همچون ماهیت پذیرش قطعنامه ۵۹۸، سرکشیدن جام زهر به تعبیر رسایی است یا امتیازدادن حداکثری به تعبیر فرمانده سپاه، نیازمند سپری شدن زمان است. اما حتی اگر از این دو، دومی را باور داشته باشیم، دادن امتیازات حداکثری، دستاوردی نیست که رهبر بابت آن تبریک بگوید مگر آنکه این تبریک سرپوشی است بر شکستی که نمی خواهد بر زبان آورد.

ستیز جناحی بر سر توافق هسته‌ای ژنو

تا پیش از روی کار آمدن دولت حسن روحانی، عهده دار مذاکرات هسته ای نه وزیرخارجه بلکه دبیر شورای عالی امنیت ملی بود. با استقرار دولت حسن روحانی این وظیفه به وزارت خارجه و شخص ظریف سپرده شد.

به رغم آنکه معنای نخست از این ابتکار، اعتماد کامل روحانی به ظریف تلقی می شود، اما، معنای ضمنی ودر عین حال مهم تر، این است که روحانی پرونده هسته ای را یکسره زیر نظر خود در قوه مجریه متمرکز کرده تا از گزند مخالفان در امان باشد.

اگر نبود این اقدام مبتکرانه، «محرمانه» نگه داشتن صورت مذاکرات و توافقات ژنو از دیگر نهادها (از جمله مجلس و سپاه پاسداران) که هر یک می توانستند مخل روند مذاکرات باشند، دشوار بود. در این میان تنها نمی توان تصور کرد که رهبر جمهور اسلامی، از جزئیات مذاکراتی که به تهران انعکاس داده می شد بی اطلاع بوده است.

از روز اعلام توافق ژنو در تاریخ ۳ آذر ۱۳۹۲ (۲۴ نوامبر ۲۰۱۳) تا اولین ظهور تلویزیونی خامنه ای پس از ژنو در ديدار اعضای شوراى عالى انقلاب فرهنگى در تاریخ ۱۹ آذر ۱۳۹۲، وی مطلقاً کلامی در مخالفت با مذاکرات ژنو به زبان نیاورده که هیچ، پس از توافق ژنو، در پاسخ به نامه روحانی، دستاورد نشست ژنو را تبریک نیز گفته است. (مراجعه شود به مقاله: توافق هسته‌ای در ژنو نرمشی که قهرمانانه نشد)

صدای های مخالف با توافق ژنو بلند می شود

محرمانه نگه داشتن مذاکرات حتی از مجلس موجب شده بود که جمعی از نمایندگان (عمدتاً وابسته به طیف جبهه پایداری) صدای مخالفت با این روند را برآورند. در صریح ترین واکنش به توافقات صورت گرفته، هفته نامه «9 دی» به مدیر مسئولی حمید رسائی، نماینده اصولگرای مجلس از جهبه پایداری، با تیتر بزرگ  توافق ژنو را عبور از خط قرمز و «جام زهر» توصیف کرد.

اما، محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران، در اولین واکنش به توافق ژنو، دستاورد آن را نابرابر دانسته و گفته «چیزهایی که دادیم، حداکثری است و چیزهایی که گرفته‌ایم، حداقلی بوده است». با وجود این، وی با یک درجه تخفیف نسبت به رسائی توافق مزبور را عبور از "خط قرمز نظام" ندانست و ابراز امیدواری کرد که «در آینده هم عبور نشود».

تبریک برای جام زهر یا امتیاز دادن حداکثری؟

ارزیابی بخش هایی از جناح محافظه کار نظام از توافق ژنو، به شرحی که گفته شد، چیزی از سرکشیدن جام زهر گرفته تا امتیاز دادن حداکثری است. اما، اگر چنین باشد، هیچ یک از این دو شایسته ارسال پیام تبریک از سوی خامنه ای نمی باید باشد.

سر کشیدن جام زهر یا دادن امتیازات حداکثری، علی القاعده، دستآوردی ارزشمندی نیست که خامنه ای بتواند ادعای داشته باشد نرمش قهرمانانه حاصل شده باشد مگر آنکه باور داشته باشیم سخن درست را باید از فرمانده سپاه و بلکه از آن بالاتر از زبان رسائی شنید و پیام رهبر، پوششی است بر حقیقتی تلخ در زر ورقی زیبا.

دبیرخانه ای برای جام زهر

آیت الله خمینی این شهامت را داشت که با قبول قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل، سر انجام از اصرار بی جا در جنگی که ویرانی ایران را به همراه داشت، دست بکشد. وی نه تنها قبول قطعنامه را تبریک نگفت که آن را به جام زهر تشبیه کرد و گفت:«شما عزیزان از هر کس بهتر می‌دانید که این تصمیم برای من چون زهر کشنده‌است ولی راضی به رضای خداوند متعال هستم و برای صیانت از دین او و حفاظت از جمهوری اسلامی ایران اگر آبروئی داشته باشم خرج می‌کنم، خداوندا ما برای دین تو قیام کردیم و برای دین تو جنگیدیم و برای حفظ دین تو آتش بس را قبول می‌کنیم»

پذیرش قطعنامه ۵۹۸، پایانی بود بر شعارهای توهم آلودی همچون «جنگ جنگ تا رفع کل فتنه از عالم» و «صلح بین اسلام و کفر معنی ندارد». اینک پس از سال ها از پذیرش حقیقتی تلخ ولی واقعی، بسی موجب شگفتی است که از سال 1389 دبیرخانه ای به نام «دبیرخانه دائمی قطعنامه ۵۹۸» تاسیس شده است.

نگاهی به همایش هایی که این دبیرخانه برگزار کرده، نشان می دهد که چگونه دستگاه تاریخ نگار دولتی جمهوری اسلامی، تلاش دارد این سرشکستگی را که در زبان آیت الله خمینی جام زهر تعبیرشد، پیروزی قهرمانانه ای نشان دهد تا تاریخ را آنگونه وارونه بنویسند که خود می خواهند. از جمله موضوعاتی که این دبیرخانه به آن پرداخته عبارت است از:

-        مشارکت اجتماعی مردم و پذیرش قطعنامه ۵۹۸

-        دستاوردهای پذیرش قطعنامه ۵۹۸

حال پرسش ساده این است که اگر مشارکت اجتماعی در پایان دادن جنگ وجود داشت و اگر پذیرش قطعنامه دستاوردهایی را به همراه داشت، چرا آیت الله خمینی آن را جام زهر توصیف کرده است؟ چرا صدای های مخالفانی مثل نهضت آزادی که عَلَم مخالفت با ادامه جنگ را برداشته بودند، سرکوب شد؟

توافق ژنو و قطعنامه ۵۹۸

اینکه ماهیت توافق ژنو آیا همچون ماهیت پذیرش قطعنامه ۵۹۸، سرکشیدن جام زهر به تعبیر رسایی است یا امتیازدادن حداکثری به تعبیر فرمانده سپاه، نیازمند سپری شدن زمان است. اما حتی اگر از این دو، دومی را باور داشته باشیم، دادن امتیازات حداکثری، دستاوردی نیست که رهبر بابت آن تبریک بگوید مگر آنکه این تبریک سرپوشی است بر شکستی که نمی خواهد بر زبان آورد.

چگونه است که توافق سعدآباد با سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه در دوران ریاست خاتمی مبادله دُر غلتان با آب نبات (تعبیر علی لاریجانی) توصیف شده بود اما، چنین امتیازات حداکثری مستوجب تبریک است؟

اگز سخن رسایی یا فرمانده سپاه هر یک درست باشد، تبریک رهبر را فقط می توان از نوع تاریخ نگاری وارونه «دبیرخانه دائمی قطعنامه ۵۹۸» برشمرد تا عمق فاجعه روشن نشود.

پذیرش دوفاکتو قطعنامه های الزام آور

روزگاری نه چندان دور، قطعنامه های سازمان ملل «کاغذ پاره هایی بی ارزش» در جمهوری اسلامی خوانده می شدند و علاوه بر فرد متوهمی همچون احمدی نژاد، خامنه ای نیز فرمان اقتصاد مقاومتی داده بود.

تنها تفاوت در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و قطعنامه های تحریمی هسته ای این است که در مورد نخست، دولت جمهوری اسلامی رسماً (دوژور) پذیرش قطعنامه را پذیرفت و در مورد دوم به طور غیر رسمی( دوفاکتو) با ورود در مذاکرات ژنو.

مذاکرات ژنو برای کاستن از فشار تحریم ها، در معنا عبارت است از قبول قطعنامه هایی که روزگاری آن ها را کاغذ پاره می دانستند. اینک با پذیرش تاثیرگذاری قطعنامه های الزام آور سازمان ملل در کنار دیگر تحریم ها، قدر مسلم رهبریت جمهوری اسلامی یک چیز را آموخته است و آن اینکه در صورت عملی نشدن مفاد مورد توافق در ژنو، دیگر کسی در جمهوری اسلامی نخواهد گفت که قطعنامه ها کاغذ پاره هستند.

http://www.radiozamaneh.com/113823#.UqthVvQW2So